শিৱসাগৰৰ বিধায়ক অখিল গগৈয়ে শুকুৰবাৰে ফেচবুক পোষ্টৰ জৰিয়তে ঘোষণা কৰে যে কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্কিড আৰু জৈৱ বৈচিত্ৰ্য উদ্যানত এতিয়া ২০০০ৰো অধিক প্ৰজাতিৰ বন্য অৰ্কিড আছে।
এই কৃতিত্বই পাৰ্কখন বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ প্ৰাকৃতিক অৰ্কিড সংৰক্ষণ কেন্দ্ৰ হিচাপে গঢ়ি তুলিব পাৰে, আনকি ছিংগাপুৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্কিড গাৰ্ডেনৰ দৰে চৰকাৰী সমৰ্থিত উদ্যানকো অতিক্ৰম কৰিব পাৰে।
গগৈৰ পোষ্টত উল্লেখ কৰা হৈছে- কাজিৰঙা অৰ্কিড পাৰ্কত ২,০০০তকৈ অধিক প্ৰাকৃতিক(wild) অৰ্কিড সংৰক্ষিত হৈ আছে। ই বোধহয় বিশ্বৰে প্ৰাকৃতিক (wild) অৰ্কিডৰ সৰ্ববৃহৎ সংৰক্ষণ। জানিব পৰা মতে Singapore National Orchid Gardenত চৰকাৰীভাৱে ১,০০০ বিধ প্ৰাকৃতিক অৰ্কিড(wild orchid ) সংৰক্ষণ কৰা হৈছে। আন কোনো ব্যক্তিগত প্ৰতিষ্ঠানত ইয়াতকৈ অধিক সংৰক্ষিত হৈ আছে নেকি জানিব পৰা নাযায়।সেইফালৰ পৰা কাজিৰঙা জাতীয় অৰ্কিড পাৰ্ক বিশ্বৰে সৰ্ববৃহৎ অৰ্কিড সংৰক্ষণ কেন্দ্ৰ।
গোলাঘাট জিলাৰ কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু বাঘ সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ ওচৰত অৱস্থিত কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্কিড আৰু জৈৱ বৈচিত্ৰ্য উদ্যানখন প্ৰায় ৬ একৰ মাটিত বিস্তৃত।
অঞ্চলটোৰ চহকী ফুলৰ বৈচিত্ৰ্য, বিশেষকৈ অৰ্কিড, যাৰ বহুতো বিলুপ্তপ্ৰায়, সুৰক্ষাৰ বাবে ইয়াক স্থাপন কৰা হৈছিল।
২০২৫ চনত কৰা এক বৈজ্ঞানিক সমীক্ষাত উদ্যানখনত ৭০টাতকৈও অধিক অৰ্কিড প্ৰজাতি চিনাক্ত কৰা হৈছে, যিবোৰ ৩৬টা ভিন্ন বংশৰ পৰা। এই সংগ্ৰহত ৪৬টা এপিফাইটিক প্ৰজাতি (যিবোৰ গছত গজে) আৰু ২৪টা স্থলজ প্ৰজাতি (যিবোৰ মাটিত গজে) অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
ইয়াৰ ভিতৰত বিৰল আৰু স্থানীয় প্ৰজাতি যেনে Aerides odorata, Eulophia kamarupa, Acanthophippium sylhetense, Phalaenopsis mannii আদি।
বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে কাজিৰঙাত বন্য অৰ্কিড প্ৰজাতিৰ সৰ্বাধিক সংগ্ৰহ একক স্থানতে আছে। তুলনামূলকভাৱে ছিংগাপুৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্কিড উদ্যানত প্ৰায় ১০০০ প্ৰজাতি সংৰক্ষণ কৰা হৈছে — গগৈৰ মতে কাজিৰঙাত পোৱা সংখ্যাৰ আধা।
কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্কিড আৰু জৈৱ বৈচিত্ৰ্য উদ্যান কেৱল সংৰক্ষণ স্থান নহয় বৰঞ্চ পৰিৱেশ পৰ্যটন আৰু শিক্ষা কেন্দ্ৰও।
ইয়াত সেউজগৃহ, ফটো গেলেৰী, ঔষধি উদ্ভিদৰ বাগিচা, বাঁহৰ অঞ্চল, কেকটাছ অংশ, পৰম্পৰাগত অসমীয়া নৃত্য প্ৰদৰ্শনৰ বাবে সাংস্কৃতিক মঞ্চ আদিৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে।
এই আকৰ্ষণসমূহে ইয়াক জৈৱ বৈচিত্ৰ্য সংৰক্ষণ আৰু সাংস্কৃতিক পৰ্যটনৰ বাবে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ গন্তব্যস্থান কৰি তুলিছে।
কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্কিড আৰু জৈৱ বৈচিত্ৰ্য উদ্যান অৰ্কিড সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত এক উল্লেখযোগ্য কৃতিত্ব। ২০০০ৰো অধিক বন্য প্ৰজাতি ইয়াৰ তত্বাৱধানত থকাৰ বাবে এতিয়া ই বিশ্বজুৰি এই ধৰণৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ হ’ব পাৰে।
Phalaenopsis cacharensis ৰ দৰে বিৰল প্ৰজাতিৰ সুৰক্ষাৰ বাবে ইয়াৰ প্ৰচেষ্টাই ইয়াক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত আগৰণুৱা স্থানত ৰাখিছে।
জৈৱ বৈচিত্ৰ্য হেৰুৱাৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হোৱাৰ সময়তে কাজিৰঙাই স্থানীয় সংৰক্ষণ প্ৰচেষ্টাই কেনেদৰে বিশ্বব্যাপী উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে তাৰ এক প্ৰেৰণাদায়ক উদাহৰণ হিচাপে কাম কৰে।