ভাৰত চৰকাৰে প্ৰাচীন পাণ্ডুলিপিত সংৰক্ষিত জ্ঞান পঢ়িবলৈ কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ (এআই) হাতৰ লিখা পাঠ স্বীকৃতি প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰি জ্ঞান ভাৰতম মিছন (জিবিএম) আৰম্ভ কৰিবলৈ সাজু হৈছে। এই মিছনে দশ লাখৰো অধিক পাণ্ডুলিপি, য’ত দৰ্শন, চিকিৎসা, শাসন, আৰু কলাৰ বিষয়ে জ্ঞান আছে, সেইবোৰ ডিজিটেল ৰূপত সংৰক্ষণ কৰি পণ্ডিত আৰু ৰাইজৰ বাবে সহজলভ্য কৰাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে। সংস্কৃতি মন্ত্ৰাণালয়ে বৃহস্পতিবাৰৰ পৰা তিনিদিনীয়া সন্মিলনৰ আয়োজন কৰিছে, য’ত প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ সৈতে ৯৫ জন শিক্ষাবিদ, ২২ জন প্ৰশাসক, ১১২ জন গৱেষক, ২৩০ জন ছাত্ৰ আৰু ৪০০ৰো অধিক প্ৰতিনিধিয়ে অংশগ্ৰহণ কৰিব।
২০২৪-৩১ বৰ্ষত এই মিছনৰ বাবে ৪৮২.৮৫ কোটি টকাৰ বাজেট ধাৰ্য কৰা হৈছে। এই সম্মিলনত,“ভাৰতৰ জ্ঞানৰ উত্তৰাধিকাৰ পুনৰুদ্ধাৰ” নামেৰে নামকৰণ কৰা হৈছে, পাণ্ডুলিপিসমূহ ডিজিটেলকৰণৰ পৰিকল্পনা আলোচনা কৰা হ’ব। এই প্ৰকল্পই এআইৰ জৰিয়তে পাণ্ডুলিপিৰ জ্ঞান বিশ্বৰ বাবে অধিক সহজলভ্য কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে, যাৰ ফলত গৱেষক আৰু ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে ভাৰতৰ প্ৰাচীন জ্ঞানৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰিব পাৰিব।
কিন্তু, কিছু বিশেষজ্ঞই এই প্ৰকল্পৰ সফলতাৰ বিষয়ে সন্দেহ প্ৰকাশ কৰিছে। জৱাহৰলাল নেহৰু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অৱসৰপ্ৰাপ্ত কম্পিউটাৰ বিজ্ঞানৰ অধ্যাপক ৰাজীৱ কুমাৰে কয় যে হাতৰ লিখা পাঠ পঢ়াৰ এআই প্ৰযুক্তি ৮০-৯০ শতাংশ নিৰ্ভুল, কিন্তু পাণ্ডুলিপিৰ হাতৰ লিখাৰ শৈলী আৰু কাগজৰ গুণগত মানৰ বাবে শতাংশ নিৰ্ভুলতা সম্ভৱ নহয়। তেওঁৰ মতে, এই প্ৰযুক্তিৰ সীমাবদ্ধতাৰ বাবে প্ৰাচীন পাঠ সম্পূৰ্ণৰূপে পঢ়াৰ ক্ষেত্ৰত সমস্যা হ’ব পাৰে।