পৃথক ৰে’ল বাজেটৰ প্ৰথা বহু আগতেই নাইকিয়া কৰা হ’ল। শেষৰখন ৰে’ল বাজেট ২০১৬-১৭ বিত্তীয় বৰ্ষত দাখিল কৰা হৈছিল। সুৰেশ প্ৰভু তেতিয়া ৰেল মন্ত্ৰী আছিল। তেতিয়াৰ পৰাই কেন্দ্ৰীয় বাজেটৰ সৈতে একেলগে ৰে’ল বাজেট দাখিল কৰাৰ প্ৰথা আৰম্ভ হৈছে। মঙলবাৰে তৃতীয় কাৰ্যকালৰ বাবে ক্ষমতালৈ অহাৰ পাছত নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ চৰকাৰে প্ৰথমখন সম্পূৰ্ণ বাজেট দাখিল কৰে। কেন্দ্ৰীয় বিত্তমন্ত্ৰী নিৰ্মলা সীতাৰমণৰ ৮৩ মিনিটৰ বাজেট ভাষণ। কিন্তু ৰেলৰ উল্লেখ ক’ত? প্ৰায় ডেৰ ঘণ্টাৰ বাজেট ভাষণত ‘ৰে’লৱে’ শব্দটো এবাৰহে শুনা গ’ল।
সোমবাৰে প্ৰকাশ পোৱা ২০২৩-২৪ বৰ্ষৰ বিত্তীয় সমীক্ষা প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছে যে বিগত পাঁচ বছৰত ৰে’লৱেৰ মূলধনী ব্যয় ৭৭ শতাংশ বৃদ্ধি পাইছে। ২০১৯-২০ বিত্তীয় বৰ্ষত য’ত ৰে’লৱেৰ মূলধনী ব্যয় আছিল ১ লাখ ৪৮ হাজাৰ কোটি টকা, ২০২৩-২৪ বিত্তীয় বৰ্ষত ২ লাখ ৬২ হাজাৰ কোটি টকালৈ বৃদ্ধি পাইছে। নতুন ৰেলপথ সম্প্ৰসাৰণৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আন বহুতো আন্তঃগাঁথনি খণ্ডলৈ বিনিয়োগ কৰা হৈছিল।
কিন্তু এইবাৰ নিৰ্মলা সীতাৰমণৰ ভাষণত ৰেলৱেৰ বিষয়ে বিশেষ একো শুনা নাছিল কিয়? সেইটোও সেই সময়ত যেতিয়া ইটোৰ পাছত সিটোকৈ ৰেল দুৰ্ঘটনা সংঘটিত হৈছে। ওড়িশাৰ বাহানাগাত কৰমণ্ডল এক্সপ্ৰেছ দুৰ্ঘটনা। নতুন জলপাইগুৰিৰ সমীপৰ ৰঙাপানীত কাঞ্জনজংঘা এক্সপ্ৰেছ দুৰ্ঘটনা। উত্তৰ প্ৰদেশৰ গোণ্ডাত ডিব্ৰুগড় এক্সপ্ৰেছ দুৰ্ঘটনা। তাৰ পিছতো নিৰ্মলাৰ দীঘলীয়া বাজেট ভাষণত ৰেলৱেৰ কথা এবাৰহে উল্লেখ কৰা হৈছিল।
উল্লেখ্য যে বন্দে ভাৰত এক্সপ্ৰেছ মোদী চৰকাৰৰ দিনত মুকলি কৰা হৈছিল। আধুনিক প্ৰযুক্তিৰে সজ্জিত এই ৰেলগাড়ীখন ঘণ্টাত ১৬০ কিলোমিটাৰ বেগত চলিব পাৰে। আন বহুতো আধুনিক সা-সুবিধা আছে। সেই ৰেলৰ টিকটৰ দামও স্বাভাৱিকতকৈ বেছি। এতিয়া আকৌ আহিল অমৃত ভাৰত এক্সপ্ৰেছ। অনাগত দিনত ভাৰত শ্লীপাৰ কোচ অনাৰ কথাও চিন্তা কৰিছে ৰেলৱেই। গতিকে ৰেলৱেই নিম্ন আৰু নিম্ন মধ্যবিত্ত শ্ৰেণীৰ ওপৰত কম আৰু বন্দে ভাৰতৰ ওপৰত বেছি গুৰুত্ব দিছে নেকি? কিন্তু এনডিটিভিৰ প্ৰশ্নত ৰে’ল মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে এই তত্ত্ব মানি ল’ব নিবিচাৰে। তেওঁৰ মতে দেশত যেনেকৈ বৃহৎ কম আয়ৰ লোকৰ গোট আছে, তেনেকৈ চৰকাৰৰ পৰাও একেই আশা কৰা আন এটা শ্ৰেণীৰ লোকো আছে। সেইবোৰকো আওকাণ কৰিব নোৱাৰি। গতিকে, চৰকাৰে দুয়োটা গোটক লক্ষ্য কৰি লৈছে। সাধাৰণতে এখন ৰেলত এক তৃতীয়াংশ শীততাপ নিয়ন্ত্ৰিত কোঠা আৰু দুই তৃতীয়াংশ সাধাৰণ কোঠা থাকে। ৰে’ল মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে দাবী কৰে যে এই অনুপাতো অপৰিৱৰ্তিত ৰখা হৈছে। তেওঁ দাবী কৰে যে শীততাপ নিয়ন্ত্ৰিত কোঠাৰ টিকটৰ চাহিদাও বৃদ্ধি পাইছে। সেইবাবেই আগন্তুক তিনিবছৰত ২৫০০টা নন-এচি ৰুম নিৰ্মাণৰ লক্ষ্য লোৱা হৈছে বুলি অশ্বিনীয়ে কয়।
