আমেৰিকাৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থা (ইছৰ’ৰ) বাণিজ্যিক শাখা এণ্ট্ৰিক্স কৰ্প’ৰেশ্যনৰ বিৰুদ্ধে মৰিচাছৰ চিচি/দেৱাছ আৰু ভাৰতৰ দেৱাছ মাল্টিমিডিয়া প্ৰাইভেট লিমিটেডৰ দ্বাৰা দাখিল কৰা ১.২৯ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰৰ গোচৰ আগবঢ়াই নিয়াৰ অনুমতি দিছে। এই সিদ্ধান্তই ২০২৩ চনৰ নৱম চাৰ্কিট আপিল আদালতৰ ৰায়ক বাতিল কৰি কয় যে এণ্ট্ৰিক্সৰ আমেৰিকাত বিদেশী সাৰ্বভৌম ইমিউনিটিজ আইন (এফএছআইএ)ৰ অধীনত ব্যক্তিগত অধিকাৰক্ষেত্ৰৰ বাবে পৰ্যাপ্ত বাণিজ্যিক সংযোগ নাছিল। উচ্চতম ন্যায়ালয়ে স্পষ্ট কৰিছে যে এফএছআইএৰ অধীনত ব্যক্তিগত অধিকাৰক্ষেত্ৰ থাকিবলৈ হ’লে অতিৰিক্ত “নূন্যতম যোগাযোগ”ৰ প্ৰমাণৰ প্ৰয়োজন নোহোৱাকৈ ইমিউনিটি ব্যতিক্ৰম প্ৰযোজ্য হয় আৰু সেৱা সঠিকভাৱে সম্পন্ন হয়।
২০০৫ চনত এণ্ট্ৰিক্সে বেংগালুৰুৰ দেৱাছ মাল্টিমিডিয়াৰ সৈতে এটা চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰিছিল, যাৰ অধীনত সমগ্ৰ ভাৰতত এছ-বেণ্ড স্পেকট্ৰম ব্যৱহাৰ কৰি উপগ্ৰহভিত্তিক মাল্টিমিডিয়া সেৱাৰ বাবে দুটা ইছৰো উপগ্ৰহৰ ট্ৰেন্সপণ্ডাৰ লিজত দিয়াৰ কথা আছিল। কিন্তু ২০১১ চনত ভাৰত চৰকাৰে “ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তা”ৰ কাৰণ দেখুৱাই এই চুক্তি একতৰফাভাৱে বাতিল কৰে। ইয়াৰ পিছত দেৱাছে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্য চেম্বাৰ (আইচিচি)ৰ সালিসী কাৰ্য্যবিধিত গোচৰ দাখিল কৰে আৰু ২০১৫ চনত ৫৬২.৫ মিলিয়ন ডলাৰৰ ক্ষতিপূৰণ লাভ কৰে। কিন্তু ভাৰত চৰকাৰ আৰু এণ্ট্ৰিক্সে এই চুক্তিক জালিয়াতিৰে ভৰা বুলি অভিযোগ কৰে। ২০২১ চনত নেশ্যনেল কোম্পানী ল’ ট্ৰিবিউনেলে দেৱাছক নকল সত্তা বুলি ঘোষণা কৰি লিকুইডেচনৰ নিৰ্দেশ দিয়ে, যাক ২০২২ চনত ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে সমৰ্থন কৰে। দিল্লী উচ্চ ন্যায়ালয়েও ২০২২ চনত আইচিচিৰ ৰায়খন বাতিল কৰে, চুক্তিখনক প্ৰতাৰণামূলক আৰু ৰাজহুৱা নীতিৰ বিৰোধী বুলি উল্লেখ কৰে।
আমেৰিকাৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ শেহতীয়া ৰায়ত নৱম চাৰ্কিটৰ ২০২৩ চনৰ সিদ্ধান্ত বাতিল কৰিছে আৰু গোচৰৰ পৰৱৰ্তী কাৰ্য্যবিধিৰ বাবে ৰিমাণ্ডত পঠিওৱা হৈছে। ন্যায়ালয়ে কয় যে এফএছআইএৰ পাঠ্য অনুসৰি, ইমিউনিটি ব্যতিক্ৰম প্ৰযোজ্য হ’লে আৰু সেৱা সঠিকভাৱে প্ৰদান কৰা হ’লে, ব্যক্তিগত অধিকাৰক্ষেত্ৰ থাকিব। এই ৰায়ে এণ্ট্ৰিক্সৰ বিৰুদ্ধে দেৱাছৰ ক্ষতিপূৰণ দাবীৰ মামলা আমেৰিকাত আগবঢ়াই নিয়াৰ পথ মুকলি কৰিছে, যাৰ ফলত এই দীৰ্ঘদিনীয়া আইনী বিবাদত নতুন মাত্ৰা যোগ হৈছে।
