গুৱাহাটীৰ চানমাৰিত চলি থকা প্ৰকাশন পৰিষদৰ গ্ৰন্থমেলাত নাই প্ৰস্ৰাৱগাৰৰ সুব্যৱস্থা। এই কথাটোত নিজৰ আশ্চৰ্য্য আৰু হতাশা প্ৰকাশ কৰিছে বহুকেইগৰাকী গ্ৰন্থপ্ৰেমীৰ লগতে সচেতন নাগৰিকে। গ্ৰন্থৰ লগত জড়িত প্ৰকাশন পৰিষদৰ দৰে চৰকাৰী অনুষ্ঠানেই নাগৰিকৰ স্বচ্ছতা আৰু স্বাস্থ্যৰ দিশটো অৱজ্ঞা কৰাৰ অভিযোগ আনিছে গ্ৰন্থমেলালৈ যোৱা কেইবাগৰাকী মহিলাই।
“মোৰ ১১ বছৰীয়া ছোৱালীজনীৰ প্ৰস্ৰাৱ কৰিব লগাত মূল মঞ্চৰ কাষতে Toilet বুলি লিখি নিৰ্দেশ কৰা ফালে গৈ দেখো, অতি কদৰ্য্যময় জাবৰ-জোঁথৰেৰে ভৰা ঠাইৰ কাষতে দুখন মান টিনপাটেৰে আঁৰ দি থোৱা এডোখৰ স্থান। এইটো বৰ অস্বাস্থ্যকৰ। কেনেকৈ সহজভাৱে ল’ব পাৰি?” ক্ষুভিত এগৰাকী মহিলাই এইদৰে কয়।
মহিলাগৰাকীয়ে আকৌ কয়, “ইয়াত নকৰাই মূল গেইটৰ বাহিৰেদি গৈ পোৱা খেলপথাৰখনৰ স্থায়ী প্ৰস্ৰাৱগাৰটোলৈ নিলো। তাতো একেই অৱস্থা। যোৱা পথটোৱেই জাবৰৰ ওপৰেৰে। কি ঘিণ লগা কথা! এইবোৰ জনস্বাস্থ্যৰ প্ৰতি ভাবুকি নহয়নে?”
উল্লেখযোগ্য যে যোৱা ২২ জানুৱাৰিৰ পৰা চানমাৰিস্থিত অসম অভিযান্ত্ৰিক প্ৰতিষ্ঠানৰ খেলপথাৰত প্ৰকাশন পৰিষদৰ ৩২ সংখ্যক গ্ৰন্থমেলা চলি আছে।
কিন্তু দৈনিক হাজাৰ হাজাৰ গ্ৰন্থপ্ৰেমীৰ ভিৰ হোৱা সত্ত্বেও গ্ৰন্থমেলাৰ চৌহদৰ ভিতৰত উপযুক্ত আৰু স্বাস্থ্যসন্মত প্ৰস্ৰাৱগাৰ নাই। শৌচাগাৰৰ কথা দূৰতে থাওক। ফলত মহিলাসকল সৰ্বাধিক অসুবিধাৰ সন্মুখীন হৈছে। কাৰণ পুৰুষসকলৰ দৰে মহিলাসকলৰ য’তে-ত’তে প্ৰস্ৰাৱ কৰাত বহুতো অসুবিধা আছে।
“এগৰাকী মহিলাই বা ছোৱালীয়ে য’তে-ত’তে প্ৰস্ৰাৱ কৰিব নোৱাৰে। লেতেৰা ঠাইত প্ৰস্ৰাৱ কৰাৰ ফলত মহিলাগৰাকী বা ছোৱালীগৰাকীৰ মূত্ৰদ্বাৰত সংক্ৰমণ হোৱাৰ সম্ভাৱনা বহুত বেছি।” এগৰাকী সচেতন মহিলাই কয়।
আন এগৰাকী যুৱতীয়ে আমাৰ সাংবাদিকক কয়, “গ্ৰন্থৰ লগত জড়িত এটা চৰকাৰী অনুষ্ঠানেই যদি এইবোৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাক উপেক্ষা কৰে, তেন্তে আনলৈ থাকিল কি?”
প্ৰসংগক্ৰমে উল্লেখ কৰিব পাৰি যে উত্তৰ-পূব গ্ৰন্থমেলাৰ আয়োজকেও এই খেলপথাৰখনতে বছৰ বছৰ ধৰি গ্ৰন্থমেলাৰ আয়োজন কৰি আহিছে। কিন্তু উপযুক্ত আৰু স্বাস্থ্যসন্মত ধৰণৰ প্ৰস্ৰাৱগাৰৰ ব্যৱস্থা তেওঁলোকেও নকৰে। খেলপথাৰখনত থকা আৰু প্ৰায়ে অতি কদৰ্য্যময় অৱস্থাত থকা স্থায়ী প্ৰস্ৰাৱগাৰ দুটাৰেই (এটা পুৰুষৰ বাবে আৰু এটা মহিলাৰ বাবে) হাজাৰ হাজাৰ মানুহৰ বাবে ‘যথেষ্ট’ বুলি কাম চলাই দিয়ে। গ্ৰন্থৰ সৈতে জড়িত দুটা বৃহৎ অনুষ্ঠানৰ এনে কাণ্ড সঁচাকৈয়ে চিন্তনীয়।
আনহাতে সচেতন ৰাইজৰ প্ৰশ্ন, মোদীৰ ‘স্বচ্ছ ভাৰত’ৰ শ্ল’গানক খোদ চৰকাৰী অনুষ্ঠানেই ভেঙুচালি কৰি থাকিলে কেনেকৈ সাধাৰণ নাগৰিকৰ পৰা উপযুক্ত সঁহাৰি আশা কৰিব পাৰিব আঁচনিখন ৰূপায়ণৰ চেষ্টা কৰি থকা কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে?