ৰাজ্যখনত থকা ডিটেনশ্যন কেম্পবোৰৰ আৱাসীসকলৰ অৱস্থা সম্পৰ্কীয় এটা গোচৰৰ আজিৰ শুনানিৰ সময়ত উচ্চতম ন্যায়ালয়ত ৰাজ্য চৰকাৰৰ ব্যৰ্থতা উদঙাই মুখ্য সচিব আলোক কুমাৰে কিছুমান চাঞ্চল্যকৰ তথ্য দিয়ে।
তেওঁ ৰাজ্য চৰকাৰখনৰ বিদেশী চিনাক্তকৰণ আৰু বহিষ্কৰণৰ উদ্যমক যোৱা ৫ বছৰত “দুখলগা” আৰু “সন্তোষজনক নহয়” বুলি মৌখিক স্বীকাৰোক্তি দিয়ে। ৰঞ্জন গগৈৰ নেতৃত্বাধীন তিনিজনীয়া বিচাৰপীঠখনে লগে লগে কুমাৰক এই কথা ৰেকৰ্ডত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে (“Put that on record”)।
২০১৫-২০১৮ সময়ছোৱাত চিনাক্ত কৰা ৪৬ হাজাৰ বিদেশীৰ কিমানজনক বহিষ্কাৰ কৰা হৈছে বুলি ন্যায়াধীশ ৰঞ্জন গগৈয়ে সোধা এটা প্ৰশ্নৰ উত্তৰত আলোক কুমাৰে কয়, “চৰকাৰে মাত্ৰ ৪জনকহে বহিষ্কাৰ কৰিব পাৰিছে”।
মুখ্য সচিবৰ উত্তৰত অসন্তুষ্ট ৰঞ্জন গগৈয়ে ভৰ্ৎসনাৰ সুৰত কয়, “৪৬ হাজাৰ চিনাক্ত বিদেশীৰ আপোনালোকে মাত্ৰ ২০০০ জনকহে বিচাৰি উলিয়াব পাৰিছে। ইয়াৰে কেৱল ৪জনক বহিষ্কাৰ কৰিছে?”
“আপোনাৰ চৰকাৰ সংবিধানক আধাৰ কৰি চলিছেনে?” কৈফিয়ত দিব খোজা মুখ্য সচিবক উভতি ধৰি ন্যায়াধীশ গগৈৰ প্ৰশ্ন।
১ এপ্ৰিলত গোচৰটোৰ শুনানিত অনুমতিবিহীনভাৱে অনুপস্থিত থাকি বিচাৰপীঠখনৰ জামিনবিহীন গ্ৰেপ্তাৰৰ ভাবুকি পোৱা মুখ্য সচিব আলোক কুমাৰে তাৰ পাছতে চৰকাৰৰ ব্যৰ্থতা অধিক মুকলিকৈ স্বীকাৰ কৰে।
“যোৱা পাঁচ বছৰত ৰাজ্যখনত অবৈধ বিদেশী চিনাক্তকৰণৰ কাম দুখ লগা”, কুমাৰে কয়। লগে লগে ন্যায়াধীশ গগৈয়ে সেই কথাও লিপিবদ্ধ কৰিবলৈ কয়।
বিদেশী চিনাক্তকৰণৰ বাবে গঠিত টাস্ক ফ’ৰ্চৰ কাম-কাজো সন্তোষজনক নহয় বুলিও কুমাৰে স্বীকাৰ কৰে, যিটোও ৰেকৰ্ডত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ ন্যায়াধীশ গগৈয়ে নিৰ্দেশ দিয়ে।
বিচাৰপীঠখনে ইয়াৰোপৰি মুখ্য সচিবজনক অহা ২৫ এপ্ৰিলৰ ভিতৰত অসমৰ ডিটেনশ্যন কেম্পবোৰত বছৰ বছৰ ধৰি দুৰ্দশাগ্ৰস্ত অৱস্থাত বন্দিত্বৰ জীৱন কটোৱা বন্দীসকলক মুকলি কৰি দিবলৈ কি কি পদক্ষেপ ল’ব পাৰি তাৰ পৰামৰ্শ সম্বলিত শপতনামা দাখিল কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে।
“তেওঁলোকক স্বদেশী অপৰাধীবোৰক কৰাৰ দৰে মুকলি কৰি দিব নোৱাৰি”, মহান্যায়াভিকৰ্তা তুষাৰ মেহতাই দাখিল কৰা শপতনামাৰ এই বক্তব্যৰ প্ৰসংগত ন্যায়াধীশজনে ওপৰৰ নিৰ্দেশটো দিয়ে।
মুখ্য ন্যায়াধীশ ৰঞ্জন গগৈয়ে কয় যে ডিটেনশ্যন কেম্পবোৰ যিকোনো মানুহৰ বাবেই অবাঞ্ছিত ঠাই। “এইবোৰত ৯১৫জন বন্দী আছে। তেওঁলোক আৰু কিমান দিন বন্দী হৈ থাকিব?” প্ৰশ্ন মুখ্য ন্যায়াধীশজনৰ। তেওঁ এই বন্দীসকলৰ অৱস্থাৰ বিষয়ে অৱগত বুলিও মন্তব্য কৰে।
উল্লেখযোগ্য যে তিনিজনীয়া বিচাৰপীঠখনত মুখ্য ন্যায়াধীশ গগৈৰ উপৰি ন্যায়াধীশ দীপক গুপ্তা আৰু ন্যায়াধীশ সঞ্জীৱ খান্নাও আছে।
মানৱ অধিকাৰ কৰ্মী হৰ্ষ মাণ্ডাৰে অসমৰ ডিটেইনশ্যন কেন্দ্ৰসমূহৰ আৱাসীসকলৰ ক্ষেত্ৰত ব্যাপক হাৰত মানৱ অধিকাৰ উলংঘন হোৱা বুলি দাখিল কৰা এখন ৰাজহুৱা স্বাৰ্থজড়িত আৱেদনৰ ভিত্তিত এই গোচৰটো চলি আছে।
মানৱ অধিকাৰ কৰ্মী মাণ্ডাৰেই আৱেদনখনত কৰা মূল অভিযোগটো হৈছে, ডিটেনশ্যন কেম্পবোৰত আৱাসীসকলক অনিৰ্দিষ্টকালীনভাৱে আবদ্ধ কৰি ৰখা হয় আৰু তেওঁলোকক অবৈধ বিদেশী হিচাপে ধৰা হয়।
আৱেদনখনৰ মতে, ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজত ঘোষিত বিদেশীসকলক প্ৰত্যৰ্পণৰ কোনো আনুষ্ঠানিক চুক্তি নথকা বাবে বিদেশী ন্যায়াধিকৰণৰ দ্বাৰা বাংলাদেশী বুলি ঘোষিত লোকসকলক ডিটেনশ্যন কেম্পতে বন্দী কৰি ৰখা হয়। তেওঁলোকৰ কাৰাবাস অনিৰ্দিষ্টকালীন আৰু আইনসন্মত নহয় (arbitrary), লগতে অনুচ্ছেদ ১৪ আৰু ২১-অৰ উলংঘনো।
লগতে পঢ়ক জামিনবিহীন গ্ৰেপ্তাৰী পৰোৱানাৰ পৰা কথমপি ৰক্ষা অসমৰ মুখ্য সচিব আলোক কুমাৰৰ
মাণ্ডাৰেৰ আৱেদনখন ৰাষ্ট্ৰীয় মানৱ অধিকাৰ আয়োগ (NHRC)ৰ বাবে মাণ্ডাৰে নিজে প্ৰস্তুত কৰা এটা প্ৰতিবেদনৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি দাখিল কৰা হৈছে। এই প্ৰতিবেদনত অসমৰ ডিটেনশ্যন কেম্পবোৰত বন্দীসকলৰ দুৰ্দশাগ্ৰস্ত অৱস্থাৰ বিৱৰণ আছে। তেওঁলোকৰ ক্ষেত্ৰত স্বাস্থ্য, শিক্ষা, পৰিয়ালৰ সৈতে মিলন, কাম আৰু জিৰণি আৰু আইনী সেৱা প্ৰাপ্তিৰ অধিকাৰ উলংঘন কৰা বুলিও প্ৰতিবেদনখনত উল্লেখ কৰা হৈছে।