বিশ্বকৰ্মা পূজা, যাক বিশ্বকৰ্মা জয়ন্তী বুলিও কোৱা হয়, ই হৈছে ঐশ্বৰিক স্থপতি আৰু ভগৱান বিশ্বকৰ্মাৰ ভক্তিত পালন কৰা এক উল্লেখযোগ্য হিন্দু উৎসৱ। এই শুভ দিনটো হিন্দু পঞ্জিকা অনুসৰি প্ৰতি বছৰে ১৭ বা ১৮ ছেপ্টেম্বৰত পৰে। শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ বিশেষকৈ শিল্পী, অভিযন্তা, শিল্পীসকলৰ মাজত ইয়াৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম।
বিশ্বকৰ্মা পূজাৰ তাৎপৰ্য বুজিবলৈ ভগৱান বিশ্বকৰ্মাক কেন্দ্ৰ কৰি থকা পৌৰাণিক কাহিনীৰ মাজত গভীৰভাৱে সোমাই যোৱাটো অতি প্ৰয়োজনীয়। হিন্দু শাস্ত্ৰ মতে ভগৱান বিশ্বকৰ্মাক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ ঐশ্বৰিক স্থপতি আৰু অভিযন্তা বুলি গণ্য কৰা হয়। ভগৱান ইন্দ্ৰৰ স্বৰ্গ, ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণৰ বাবে দ্বাৰকা নগৰ, দেৱ-দেৱীৰ বাবে বিভিন্ন অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰকে ধৰি দেৱতাৰ আকাশী বাসস্থানৰ নিৰ্মাণ বিশ্বকৰ্মাই কৰা বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।
কোৱা হয় যে সাগৰ মন্থনৰ পৰাই জন্ম লৈছিল বিশ্বকৰ্মাই। আটাইতকৈ জটিল, সুন্দৰ আৰু ভয়ংকৰ বস্তু সৃষ্টি কৰা ঐশ্বৰিক শিল্পী হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল তেওঁ। তেওঁৱেই দেৱতাৰ ঐশ্বৰিক ৰথ আৰু অস্ত্ৰও নিৰ্মাণ কৰিছিল। তেওঁৰ কাৰুকাৰ্য্যৰ প্ৰতি কৃতজ্ঞতা প্ৰকাশ কৰিবলৈ মানুহে উদ্যম আৰু নিষ্ঠাৰে বিশ্বকৰ্মা পূজা উদযাপন কৰে।
বিশ্বকৰ্মা পূজাৰ দিনা কাৰিকৰ আৰু শিল্পীসকলে হাতুৰী, ৱেল্ডিং মেচিন, কম্পিউটাৰ, মটৰ-গাড়ী আদি সঁজুলি ভগৱান বিশ্বকৰ্মাক আগবঢ়ায়। এই সঁজুলি বা যন্ত্ৰবোৰ পৰিষ্কাৰ কৰি সজাই দেৱতাৰ মূৰ্তি বা প্ৰতিমূৰ্তিৰ সন্মুখত ৰখা হয়। আগন্তুক বছৰটো যাতে সমৃদ্ধিশালী আৰু হয় তাৰবাবে বিশ্বকৰ্মাৰ আশীৰ্বাদ বিচাৰি প্ৰাৰ্থনা আৰু ৰীতি-নীতি পালন কৰা হয়।
বহুতো ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠান, কাৰখানা, কৰ্মশালা আৰু নিজৰ কৰ্মস্থলীত পূজা আৰু অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰা হয়। কৰ্মচাৰীসকলৰ সুৰক্ষা নিশ্চিত কৰাৰ লগতে সমন্বয় আৰু উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধিৰ বাবে এই পূজা কৰা হয়।
বহু হিন্দু উৎসৱৰ দৰে বিশ্বকৰ্মা পূজাত খাদ্যৰ ভূমিকা উল্লেখযোগ্য। পৰিয়াল আৰু সম্প্ৰদায়সমূহে একত্ৰিত হৈ সুস্বাদু খাদ্য প্ৰস্তুত আৰু ভাগ-বতৰা কৰে। এই পূজাত মিঠাই, খিচিৰি, পৰম্পৰাগত খাদ্য প্ৰস্তুত কৰি প্ৰসাদ হিচাপে বিতৰণ কৰা হয়।
এই উৎসৱ উদযাপনৰ অংশ হিচাপে বহু অঞ্চলত সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান, নৃত্য প্ৰদৰ্শন, আৰু পৰম্পৰাগত সংগীতৰ আয়োজন কৰা হয়।
বিশ্বকৰ্মা পূজা কেৱল ধৰ্মীয় উৎসৱেই নহয়; ই কাৰুকাৰ্য্য, সৃষ্টিশীলতা আৰু দক্ষ শ্ৰমিকৰ প্ৰতীক। ই হৈছে নিজৰ দক্ষতাৰ জৰিয়তে বিশ্বৰ উন্নয়নত অৰিহণা যোগোৱাসকলৰ নিষ্ঠা আৰু কঠোৰ পৰিশ্ৰমক সন্মান জনোৱাৰ দিন। এই উৎসৱে শ্ৰমিকসকলৰ মাজত সম্প্ৰদায়বোধৰ প্ৰসাৰ ঘটোৱাৰ লগতে কামৰ প্ৰতি উৎসাহী কৰি তোলে।
