পৃথিৱীৰ ইতিহাসৰ এক অন্যতম বিপ্লৱী, সৰ্বস্ব ত্যাগ কৰি ন্যায়ৰ বাবে যুঁজ দিয়া এগৰাকী যুগপুৰুষ নেলছন মেণ্ডেলাৰ আজি জন্মদিন।
মেণ্ডেলা আছিল এনে এজন ব্যক্তি যিয়ে স্থিতিস্থাপকতা, সাহস, ন্যায় আৰু সমতাৰ প্ৰতি অটল দায়বদ্ধতাৰ উদাহৰণ দাঙি ধৰিছিল।
এজন প্ৰখ্যাত বৰ্ণবৈষম্য বিৰোধী কৰ্মী আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ প্ৰথমবাৰৰ বাবে গণতান্ত্ৰিকভাবে নিৰ্বাচিত হোৱা ৰাষ্ট্ৰপতি আছিল নেলছন মেণ্ডেলা।
১৯১৮ চনৰ ১৮ জুলাইত দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ট্ৰেন্সকেইৰ মভেজো নামৰ এখন গ্ৰাম্য গাঁৱত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল নেলছন মেণ্ডেলাই। সৰুৰে পৰাই মেণ্ডেলাই প্ৰতিষ্ঠানিক বৰ্ণবিভাজন আৰু বৈষম্যৰ ব্যৱস্থাৰ সাক্ষী হৈছিল। বৰ্ণবাদী অন্যায়ৰ সন্মুখীন হোৱা আৰু আইনৰ ছাত্ৰ হিচাপে তেওঁৰ অভিজ্ঞতাই তেওঁক যুঁজিবলৈ শিকাইছিল।
১৯৪৪ চনত মেণ্ডেলাই বৰ্ণ বৈষম্যক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱা আৰু কৃষ্ণাংগৰ অধিকাৰৰ পোষকতা কৰা ৰাজনৈতিক দল আফ্ৰিকান নেচনেল কংগ্ৰেছ (এএনচি)ত যোগদান কৰে।
বৰ্ণবাদী সমাজ ব্যৱস্থাক ওফৰাই পেলাবলৈ মেণ্ডেলাই শান্তিপূৰ্ণ প্ৰতিবাদ, ধৰ্মঘট, বৰ্জনৰ লগতে ভালেমান জংগী কাৰ্যসূচীৰো নেতৃত্ব দিছিল। বৰ্ণবৈষম্যৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াৰ বাবে এ এন চিৰ প্ৰচেষ্টাত তেওঁ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল, যাৰ ফলত ১৯৬২ চনত তেওঁক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছিল আৰু পৰৱৰ্তী সময়ত কাৰাগাৰলৈ নিক্ষেপ কৰা হৈছিল। কাৰাগাৰত বন্দী হৈ থকাৰ পিছতো তেওঁ নিপীড়িতসকলৰ বাবে আশাৰ প্ৰতীক হৈয়েই থাকিল আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় দৃষ্টি আকৰ্ষণ হোৱাৰ ফলত বৰ্ণবাদী শাসকৰ ওপৰত হেঁচা পৰিবলৈ ধৰিল।
২৭ বছৰ ৭ মাহ কাৰাবাস খটাৰ পিছত ১৯৯০ চনৰ ১১ ফেব্ৰুৱাৰীত কাৰাগাৰৰ পৰা মুক্তি পোৱা মেণ্ডেলাই সম্প্ৰীতি আৰু জাতি-নিৰ্মাণৰ পথত নামি পৰে। তেওঁ কাৰাগাৰৰ পৰা ওলাই শ্বেতাংগ শাসকৰ লগত শান্তিপূৰ্ণ আলোচনা পোষকতা কৰে। অহিংসা আৰু সৰ্বাংগীনতাৰ প্ৰতি মেণ্ডেলাই প্ৰদৰ্শন কৰা দায়বদ্ধতাই গণতান্ত্ৰিক দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিলে।
মেণ্ডেলাই এই দীঘলীয়া সংগ্ৰামৰ ফলতে ১৯৯৪ চনত দেশৰ প্ৰথমটো সৰ্বজাতিক আৰু গণতান্ত্ৰিক নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হয়।
১৯৯৪ চনৰ পৰা ১৯৯৯ চনলৈ নেলছন মেণ্ডেলাৰ ৰাষ্ট্ৰপতিত্বৰ সময়ছোৱা দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ বাবে আছিল এক নতুন যুগ। প্ৰথমজন কৃষ্ণাংগ ৰাষ্ট্ৰপতি হিচাপে তেওঁ জাতীয় ঐক্যক লালন-পালন কৰা, বৰ্ণবৈষম্যৰ অৱশিষ্টসমূহ ভাঙি পেলোৱা আৰু সামাজিক ন্যায়ৰ প্ৰসাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।
ৰাষ্ট্ৰপতিত্বৰ বাহিৰেও মেণ্ডেলাই বিশ্বব্যাপী শান্তি, সমতা আৰু মানৱ অধিকাৰৰ প্ৰসাৰৰ বাবে নিজৰ প্ৰচেষ্টা অব্যাহত ৰাখিছিল। তেওঁ এইচ আই ভি/এইডছ সজাগতা আৰু শিক্ষাৰ এক প্ৰভাৱশালী সমৰ্থক হৈ পৰিছিল। নেলছন মেণ্ডেলা ফাউণ্ডেশ্যন আৰু নেলছন মেণ্ডেলা শিশু পুঁজি স্থাপনৰ জৰিয়তে তেওঁ পিছপৰা লোকসকলক আগুৱাই লৈ যোৱাৰ চেষ্টা কৰিছিল।
২০১৩ চনৰ ৫ ডিচেম্বৰৰ দিনা বাৰ্ধক্যজনিত কাৰণত ৯৫ বছৰ বয়সত শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰে।