চৰম আৰ্থিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছে পাকিস্তান। দেউলীয়া হৈ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধিৰ পৰা ৭ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰৰ বেইলআউট বিচাৰিছে পাকিস্তানে। সেই ধনৰ চৰ্ত হিচাপে শ্বাহবাজ শ্বৰীফৰ চৰকাৰে নিজৰ দেশতে এটা ডাঙৰ সিদ্ধান্ত লৈছে। পাকিস্তানৰ ডেৰ লাখ চৰকাৰী পদ কৰ্তন কৰা হৈছে। লগতে ৬টা মন্ত্ৰালয়। দেশৰ ভিক্ষাৰী মৰ্যাদাৰ বাবে এই খণ্ডসমূহক আই এম এফে অবাঞ্চিত বুলি চিহ্নিত কৰিছিল।
২৬ ডিচেম্বৰত আই এম এফে পাকিস্তানক ভৰিৰ ওপৰত থিয় দিয়াত সহায় কৰিবলৈ আৰ্থিক সাহায্যৰ প্ৰস্তাৱত সন্মতি দিছিল। সেই সন্দৰ্ভত ইতিমধ্যে এক বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ দিয়া হৈছে। কিন্তু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধিয়ে এই ধনেৰে কেইবাটাও চৰ্ত দিছে। য’ত স্পষ্টকৈ কোৱা হৈছে, তাত এটকাও অপ্ৰয়োজনীয়ভাৱে খৰচ কৰিব নোৱাৰি। আয়কৰৰ জৰিয়তে দেশৰ জিডিপি বৃদ্ধি কৰিব লাগে। ইয়াৰ উপৰিও কৃষি, ৰিয়েল এষ্টেট আদি কেইবাটাও ক্ষেত্ৰত কৰ আৰোপ কৰিব লাগে। চৰকাৰে বিপুল ৰেহাইৰ পৰিমাণ কমাব লাগে। এনে অসংখ্য চৰ্তত সন্মতি দিয়াৰ পাছত পাকিস্তানে আই এম এফৰ ধন লাভ কৰিছিল। টকাখিনি পোৱাৰ পিছত তাতেই আৰম্ভ হ’ল চৰ্ত পূৰণৰ প্ৰক্ৰিয়া।
যিখন দেশত আৰ্থিক দুৰ্দশা আকাশলংঘী হৈছে, সেইখন দেশত বিলাসীতা যোগ্য নহয়। একেদৰে পাকিস্তানৰ বিত্তমন্ত্ৰী মহম্মদ ঔৰংজেবে কয়, আমি চৰ্ত অনুসৰি ৬টা মন্ত্ৰালয় বন্ধ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছো। বাকী ২টা মন্ত্ৰালয় একত্ৰিত কৰা হৈছে। যোৱা বছৰ ৩ লাখ নতুন কৰদাতাৰ পঞ্জীয়ন হৈছিল। এইবাৰ আৰু ৭ লাখ নতুন কৰদাতা সংযোজন কৰা হৈছে। ফলত বিগত বছৰৰ তুলনাত আয়কৰ সামান্য বৃদ্ধি পাইছে। আমি অপ্ৰয়োজনীয় খৰচ কমাবলৈ ১.৫ লাখ চাকৰি কৰ্তন কৰিলোঁ।
মন কৰিবলগীয়া যে আফগানিস্তানত আমেৰিকাৰ যুদ্ধৰ সহায়ত পাকিস্তান বহু বছৰ ধৰি আমেৰিকাৰ ধনেৰে চহকী হৈ আহিছে। কিন্তু সেই ধনৰ অধিকাংশই সন্ত্ৰাসবাদ আৰু ভাৰতৰ বিৰোধিতাত সহায় কৰা হৈছে। যাৰ বাবে পাকিস্তানৰ এটা শ্ৰেণী বিপুল ধনৰ শিখৰত উপনীত হৈছে। অন্য শ্ৰেণী দুখীয়াতকৈ দৰিদ্ৰ হৈ পৰিছে। পৰিস্থিতি এনেকুৱা যে পাকিস্তানৰ মানুহে কেৱল চৌদি আৰৱলৈ গৈ ভিক্ষা খুজিব নোৱাৰে। এনে পৰিস্থিতিত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পুঁজিয়ে চৰ্তসাপেক্ষে সহায় লাভ কৰাটো সঁচা, কিন্তু সেই ধন দেশৰ আৰ্থিক উন্নয়নত কিমান দূৰ খৰচ হ’ব? পাকিস্তানৰ অতীতৰ ইতিহাসে সেই প্ৰশ্নক নতুনকৈ উত্থাপন কৰিছে।