অৰুণাচলৰ ভাৰত-চীন সীমান্তৰ সমীপত প্ৰতিৰক্ষা প্ৰকল্পৰ উদ্দেশ্যে ৫৩৭ একৰ মাটি অধিগ্ৰহণৰ ক্ষতিপূৰণ যথেষ্ট পৰিমাণে বৃদ্ধি কৰা গুৱাহাটী উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ নিৰ্দেশ সাময়িকভাৱে স্থগিত ৰাখিছে উচ্চতম ন্যায়ালয়ে।
গুৱাহাটী উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ ইটানগৰ বিচাৰপীঠে ২০২৫ চনৰ মাৰ্চ মাহত প্ৰদান কৰা এই ৰায়ক প্ৰত্যাহ্বান জনাই কেন্দ্ৰ আৰু অন্যান্যৰ আবেদনক সম্বোধন কৰি ন্যায়াধীশ কে ভি বিশ্বনাথন আৰু এন কোটিশ্বৰ সিঙে গঠিত বিচাৰপীঠে এই সিদ্ধান্তৰ ওপৰত স্থগিতাদেশ জাৰি কৰিছে।
শুনানিৰ সময়ত কেন্দ্ৰই যুক্তি দিছিল যে ইতিমধ্যে হিতাধিকাৰীসকলক ক্ষতিপূৰণ প্ৰদান কৰা হৈছে, আৰু মাটিখিনি অধিগ্ৰহণ কৰা হৈছে। কিন্তু পিছত এজন ব্যক্তিয়ে পাৱাৰ অৱ এটৰ্নীৰ ভিত্তিত ৰেফাৰেন্স কেছ দাখিল কৰে।
প্ৰাথমিকভাৱে সকলো হিতাধিকাৰীৰ বাবে প্ৰদান কৰা ক্ষতিপূৰণৰ পৰিমাণ আছিল প্ৰায় ৭০ কোটি টকা। কিন্তু ২০২৪ চনৰ অক্টোবৰ মাহত এজন জিলা ন্যায়াধীশে ৰেফাৰেন্স গোচৰৰ অধীনত এই পৰিমাণ বৃদ্ধি কৰি প্ৰায় ৪১০ কোটি টকাৰ ওপৰলৈ লৈ যায়।
এই সিদ্ধান্তৰ বিৰুদ্ধে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে আদালতত যুক্তি আগবঢ়াই কয় যে উক্ত ৰেফাৰেন্স গোচৰটো প্ৰৱঞ্চনাৰে দাখিল কৰা হৈছিল। চৰকাৰৰ দাবী অনুসৰি, সংশ্লিষ্ট ব্যক্তিজনে ১০০ জনতকৈ অধিক লোকৰ হৈ এটৰ্ণীৰ ক্ষমতা অৰ্জন কৰিছিল। সেই সন্দৰ্ভত চৰকাৰে ৰেফাৰেন্স আদালতৰ সিদ্ধান্ত বলবৎ নকৰিবলৈ উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ হস্তক্ষেপ বিচাৰে আৰু সিদ্ধান্তটো স্থগিত ৰাখিবলৈ আহ্বান জনায়।
উচ্চ ন্যায়ালয়ে এক নিৰ্দেশত উল্লেখ কৰিছিল যে ৰেফাৰেন্স কেছৰ পৰা অহা ৰায় প্ৰক্ৰিয়া স্থগিত থাকিব, এই নিৰ্দেশৰ অধীনত বৃদ্ধি পোৱা ক্ষতিপূৰণৰ ৫০% ধন তিনি মাহৰ ভিতৰত জমা দিব লাগিব।
এই নিৰ্দেশৰ বিৰুদ্ধে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে উচ্চতম ন্যায়ালয়ত প্ৰত্যাহ্বান জনায় আৰু আদালতে গোচৰটো গ্ৰহণ কৰিবলৈ সন্মতি জনায়। শুনানিৰ সময়ত কেন্দ্ৰৰ অধিবক্তাই জনায় যে চৰকাৰে প্ৰাথমিকভাৱে ১০% ধন নিৰাপত্তা হিচাপে জমা দিবলৈ ইচ্ছুক, কিন্তু আবেদনৰ নিষ্পত্তি নোহোৱালৈকে পূৰ্ণ পৰিমাণৰ ধন প্ৰদানৰ নিৰ্দেশ নিদিবলৈ আদালতক অনুৰোধ জনায়।
এই সন্দৰ্ভত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে মন্তব্য কৰে, “উত্তৰদাতাসকলক জাননী জাৰি কৰা হ’ব। যদি আবেদনকাৰীয়ে আজিৰ পৰা চাৰি সপ্তাহৰ ভিতৰত উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ পঞ্জীয়নত বৃদ্ধি কৰা ক্ষতিপূৰণৰ ১০% জমা কৰে, তেন্তে আমি প্ৰতিদ্বন্দ্বিতামূলক আদেশ বলবৎ কৰাৰ ওপৰত স্থগিতাদেশ জাৰি কৰিম।” সম্প্ৰতি ২০২৪ চনৰ অক্টোবৰ মাহৰ ৰায়ও উচ্চতম ন্যায়ালয়ে স্থগিত ৰাখে আৰু পৰৱৰ্তী শুনানিৰ তাৰিখ ১৮ আগষ্টত নিৰ্ধাৰণ কৰিছে।