কেৱল ৰাস্তাৰ পৰাই দৈনিক ১৬৮.২৪ কোটি টকা উপাৰ্জন কৰে মোডী চৰকাৰে, কিন্তু…

ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথৰ আন্তঃগাঁথনিৰ সম্প্ৰসাৰণ আৰু ডিজিটেল ব্যৱস্থাৰ উন্নতিৰ লগে লগে টোলৰ ৰাজহৰ পৰিমাণ বৃহৎ পৰিমানে বাঢ়িছে। চলিত বিত্তীয় বৰ্ষ ২০২৪-২৫ৰ প্ৰথম তিনিমাহত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথৰ পৰা ৬১,৪০০ কোটিতকৈ অধিক টোল সংগ্ৰহ কৰিছে। অৰ্থাৎ কেৱল পথৰ পৰাই চৰকাৰে দৈনিক গড়ে ১৬৮.২৪ কোটি টকা উপাৰ্জন কৰি আছে।

এই অভূতপূৰ্ব ৰাজহৰ উৎসৰ ভিতৰত FASTag ৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰৰ লগতে পথ পৰিবহণ, বাণিজ্যিক ভ্ৰমণ আৰু নতুন এক্সপ্ৰেছৱেৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পোৱাটোও অন্তৰ্ভুক্ত। ২০২৩-২৪ বিত্তীয় বৰ্ষত ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা টোল প্ৰায় ৫৩,০০০ কোটি টকা হোৱাৰ বিপৰীতে এই বৰ্ষত এই পৰিমাণ ১৫ শতাংশতকৈও অধিক বৃদ্ধি পাইছে।

২০১৯ চনৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথত FASTag বাধ্যতামূলক হোৱাৰ পিছৰে পৰা ইলেক্ট্ৰনিক টোল সংগ্ৰহ ব্যৱস্থা ব্যাপকভাৱে সম্প্ৰসাৰিত হৈছে। এই ব্যৱস্থাৰ ফলত কেৱল যান-জঁটৰ সমস্যা হ্ৰাস পোৱাই নহয়, ইয়াৰ বিপৰীতে টোল সংগ্ৰহ ব্যৱস্থাও অধিক স্বচ্ছ আৰু দ্ৰুত হৈ পৰিছে।

FASTag ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে টোল সংগ্ৰহ বৰ্তমান দেশৰ প্ৰায় ৯৮% টোল প্লাজাত কাৰ্যকৰী হৈ আছে। NHAIৰ তথ্য অনুসৰি বৰ্তমান প্ৰতিদিনে গড়ে ৬ কোটিতকৈ অধিক FASTag লেনদেন চলি আছে।

যদিও চৰকাৰে দাবী কৰিছে যে এই বিপুল পৰিমাণৰ টোল ৰাজহ ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ নেটৱৰ্কৰ উন্নয়ন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে ব্যয় কৰা হৈছে, তথাপিও সাধাৰণ মানুহৰ প্ৰশ্নটো ৰৈ গৈছে যে এই বৃহৎ পৰিমাণৰ ধন কিমানখিনি পথৰ মানদণ্ডত প্ৰতিফলিত হৈছে?

বহুতে ছ’চিয়েল মিডিয়াত প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছে, য’ত মটৰচাইকেল আৰোহীয়ে বিভিন্ন টোল প্লাজাত প্ৰতি ১০০ কিলোমিটাৰ পথৰ বিপৰীতে ১২০ৰ পৰা ১৫০  টকা দিব লাগে, এতিয়াও একাধিক ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথত গাঁত আৰু আধৰুৱা পথ আছে।

এজন ব্যৱহাৰকাৰীয়ে লিখিছে, “চৰকাৰে প্ৰতিদিনে কোটি কোটি টকা সংগ্ৰহ কৰি আছে, কিন্তু তথাপিও ৩৪ বা ১৯ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথত গাড়ী চলোৱাৰ অৰ্থ হ’ল আতংক। ৰাস্তাত গাঁত, আধা নিৰ্মিত দলং, ক’ৰবাত পোহৰৰ অভাৱ।”

পথ পৰিবহণ মন্ত্ৰী নীতিন গাডকাৰীয়ে কয় যে, “আমি বিচাৰো ভাৰতৰ ঘাইপথ ব্যৱস্থা আমেৰিকাতকৈ ভাল হওক। আমাৰ লক্ষ্য ২০২৭ চনৰ ভিতৰত ২ লাখ কিলোমিটাৰ ঘাইপথ নেটৱৰ্ক নিৰ্মাণ কৰা। FASTag ৰ পৰা পোৱা ধন সেই উদ্দেশ্যে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।”

তেওঁ লগতে কয় যে ২০২৫ চনৰ পৰা “বাৰ্ষিক টোল পাছ” প্ৰৱৰ্তন কৰা হ’ব – য’ত চালকসকলে মাত্ৰ ৩,০০০ টকা খৰচ কৰি এবছৰৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট সংখ্যক টোল পইণ্টত সীমাহীনভাৱে যাত্ৰা কৰিব পাৰিব। ইয়াৰ ফলত জনসাধাৰণৰ ওপৰত টোলৰ বোজা কিছু পৰিমাণে হ্ৰাস পাব।

এইক্ষেত্ৰত বিৰোধীয়ে কয় যে চৰকাৰে দৈনিক ১৬৮ কোটি টকা পথৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰি থকাৰ সময়তে দেশৰ বহু ৰাজ্যৰ গ্ৰাম্য পথসমূহ এতিয়াও জৰাজীৰ্ণ অৱস্থাত আছে। ভাৰতত পথ উন্নয়নৰ খৰচ আৰু সংগ্ৰহ কৰা টোলৰ মাজত কোনো ভাৰসাম্য নাই। কেইটামান এক্সপ্ৰেছৱেৰ বাহিৰে বেছিভাগ টোল পথৰ সঠিক ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হোৱা নাই।

বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে, FASTag আৰু ডিজিটেল টোল সংগ্ৰহৰ দ্বাৰা আহৰণ কৰা ৰাজহ ইতিবাচক, কিন্তু ইয়াৰ পৰিচালনা আৰু পুনৰ বিনিয়োগৰ ক্ষেত্ৰত অধিক স্বচ্ছতাৰ প্ৰয়োজন। বিশ্ব বেংকৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি ভাৰতত সংগ্ৰহ কৰা টোল ৰাজহৰ মাত্ৰ ৬০ শতাংশহে পথ ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, বাকীখিনি চৰকাৰী আন আন্তঃগাঁথনি প্ৰকল্পলৈ যায়।

য’ত চৰকাৰে কেৱল পথৰ পৰাই দৈনিক ১৬৮.২৪ কোটি টকা উপাৰ্জন কৰি আছে, তাত জনসাধাৰণৰ এটা উপযুক্ত প্ৰশ্ন আছে—“এই ধন আমাৰ নিৰাপদ, উন্নত পথৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে নে?” এই প্ৰশ্নৰ উত্তৰ দিয়াটো এতিয়া চৰকাৰৰ বাবে অতি প্ৰয়োজনীয়। কাৰণ আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন মানে কেৱল ৰাজহ সংগ্ৰহে নহয়, জনসাধাৰণৰ আস্থাও লাভ কৰা—যিটো এতিয়া আটাইতকৈ ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান।