প্ৰথমেই দুটা কথা স্বীকাৰ কৰি ল’ব লাগিব| এক, নিৰ্বাচনৰ ফলাফল সন্দৰ্ভত কোনেও একো কথা ডাঠি ক’ব নোৱাৰে; যদিও যুক্তিভিত্তিক হওক, অযুক্তিভিত্তিক হওক, পূৰ্বানুমান কৰাটো এক এৰাব নোৱৰা মানৱীয় বৈশিষ্ট্য। দুই, ভাৰতৰ লগতে অসমতো আজিও গণতন্ত্ৰ সেই পৰ্যায়লৈ উধোৱা নাই যে সমূহ নাগৰিকেই সম্প্ৰদায়, ধৰ্ম, জাতি, গোষ্ঠী আদিৰ উৰ্ধ্বলৈ গৈ একান্তই স্বাধীন বিচাৰ-বিবেচনাৰে ভোট দিব। ফলত, নিৰ্বাচনী পূৰ্বানুমান কৰোতে ভোটাৰৰ সম্প্ৰদায়, গোষ্ঠী আদিৰ লেখ নোলোৱাকৈ থকা অসম্ভৱ। সেয়েহে আমাৰ পূৰ্বানুমানতো এইজাতীয় হিচাপ-নিকাচ নাথাকি নোৱাৰে।
নিৰ্বাচনী ফলাফলৰ আঁৰত সাধাৰণতে জনবিন্যাস, ইছ্যু, ঢৌ, ৰাইজৰ মেজাজ আদি কাৰক ক্ৰিয়াশীল হৈ থাকে। এই আটাইবোৰৰ কথা মনত ৰাখি আমি অসমত ইতিমধ্যেই সামৰণি পৰা লোকসভা নিৰ্বাচনৰ সম্ভাব্য ফলাফলৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিব বিচাৰিছো।
এসময়ত অসমৰ নিৰ্বাচনত মিঞা মুছলমান আৰু চাহ জনগোষ্ঠী– মূলতঃ এই দুই সম্প্ৰদায়ৰ ভোটৰ জোৰত কংগ্ৰেছে অসমত এদনীয়া শাসন চলাইছিল। বদৰুদ্দিন আজমলৰ এ আই ইউ ডি এফ-ৰ উদ্ভৱ আৰু সক্ৰিয়তাই কংগ্ৰেছৰ ভোট বেংকত প্ৰথমটো মোক্ষম ধাক্কা মাৰিছিল। শেহতীয়াকৈ চাহ জনগোষ্ঠীৰো বুজনসংখ্যক ভোটাৰ বিজেপিৰ সমৰ্থকত পৰিণত হৈছে। কংগ্ৰেছৰ বাবে এইটো দ্বিতীয় ডাঙৰ ধাক্কা। বেংক একাউণ্টত ৫/৬ হেজাৰকৈ টকা সুমুৱাই দি, একটকীয়া চাউলৰ সুবিধা দি, বিজেপিয়ে চাহ বনুৱাৰ বিপুলাংশ ভোট নিজৰ ফালে টানিব পাৰিছে। কেব-বিৰোধী আন্দোলনে এই প্ৰক্ৰিয়াত বিশেষ বাধা দিয়া নাই। ফলত খুব সহজেই লখিমপুৰ সমষ্টি আৰু কিছু প্ৰত্যাহ্বানৰ মাজেদি ডিব্ৰুগড় সমষ্টি বিজেপিয়েই লাভ কৰিব বুলি ধাৰণা হয়।
যোৰহাট সমষ্টিত কেব-বিৰোধী আন্দোলনৰ তাৎপৰ্যপূৰ্ণ প্ৰভাৱ, আহোম ভোটৰ সৰ্বাধিক সংখ্যা যিটো চাহ বনুৱাৰ ভোটতকৈও দুই-আঢ়ৈ লাখ বেছি, কংগ্ৰেছ প্ৰাৰ্থীগৰাকীৰ জনপ্ৰিয়তা আৰু ভাবমূৰ্তি– আদি কাৰকৰ প্ৰভাৱত তাত কংগ্ৰেছেই বিজয়ী হ’ব বুলি অনুমান কৰিব পাৰি। অসমৰ জনজাতীয় মানুহ সম্প্ৰতি ঘাইকৈ বিজেপিৰ লগতে থকাত আৰু বীৰেণ সিং ইংতিৰ ৰাজনীতিয়ে মানুহক আমুৱাই অনাত ডিফু (স্বায়ত্ত শাসিত জিলা) সমষ্টি বিজেপিৰ কুক্ষিগত হ’ব বুলি ভবাৰ থল আছে।
নগাওঁ সমষ্টিটো বহুবছৰ ধৰি বিজেপিৰ ৰাজেন গোহাঁইৰ হাতত আছিল। তাত বিজেপিৰ ৰাজনৈতিক নে’টৱৰ্কো মূলতঃ তেওঁৰে হাতত। তেওঁ প্ৰাৰ্থিত্ব নোপোৱাত তেওঁৰ এচাম সমৰ্থক নিশ্চয় অসন্তুষ্ট হৈছে। তদুপৰি, এ আই ইউ ডি এফ-এ তাত প্ৰাৰ্থী নিদিয়াত আগৰদৰে মুছলিম ভোটৰ বিভাজন নহ’ব। ইফালে প্ৰফুল্ল মহন্তৰ কেব-বিৰোধী নিৰ্বাচনী আহ্বানে ঠায়ে ঠায়ে প্ৰভাৱ নেপেলোৱাকৈ নাথাকে। ৰহাত এইমছ্ নোহোৱাৰ বিষো তাৰ মানুহে পাহৰা নাই। গতিকে তাত কংগ্ৰেছেই শেষ হাঁহি মাৰিব বুলি ধাৰণা কৰিব পাৰি। মুছলিম ভোটৰ বিভাজনহীনতা আৰু কংগ্ৰেছৰ গৌৰৱ গগৈৰ শক্তিশালী প্ৰাৰ্থিত্বৰ সুবাদত কলিয়াবৰ সমষ্টিও কংগ্ৰেছৰ হাতলৈকে যোৱাৰেই পূৰ্ণ সম্ভাৱনা আছে।
তেজপুৰত কংগ্ৰেছে শক্তিশালী প্ৰাৰ্থী দিছে হয়, কিন্তু গ্ৰামাঞ্চলৰ অশিক্ষিত ভোটাৰে ভানুৰ ব্যক্তিত্ব সম্পৰ্কে নজনাটোৱেই স্বাভাৱিক। তদুপৰি ৰাজেন গোহাঁয়ে প্ৰাৰ্থিত্ব নোপোৱাত বিজেপিৰ যি ক্ষতি হ’ব সেই ক্ষতি আৰ্ পি শৰ্মাই প্ৰাৰ্থিত্ব নোপোৱা বাবেও হ’ব বুলি ভাবিব নোৱাৰি। শৰ্মা নেপালী যদিও নেপালী মানুহৰ ভোট বিজেপিৰপৰা আঁতৰি যাব যেন নালাগে। আকৌ সমষ্টিত গোহাঁইৰ দৰে পোতন শৰ্মাৰ নাই। চাহ বনুৱাই ৩৫১ টকীয়া মজুৰি নোপোৱা প্ৰসংগই কিছু বিধি-পথালি দিলেও মূৰকত বিজেপিয়েই সমষ্টিটোত শেষ হাঁহি মাৰিব যেন লাগে।
মঙলদৈত যোৱাবেলি ব্যাপক মোদী ঢৌ থকাৰ পিছতো মুঠেই কেইহাজাৰমান ভোটৰ ব্যৱধানতহে বিজেপি জিকিছিল। সেইবেলি প্ৰায় ৮০ হাজাৰ ভোট টানি নিছিল এ আই ইউ ডি এফ্ দলে যিয়ে এইবাৰ তাত প্ৰাৰ্থী দিয়া নাই। অৱশ্যে বিজেপিৰ সৈতে এইবাৰ মিত্ৰতাবদ্ধ হৈ আছে বিপিএফ্ আৰু অগপ। কিন্তু, এগৰাকী শক্তিশালী বড়ো প্ৰাৰ্থী থকাত আৰু বুজনসংখ্যক বড়ো খ্ৰীষ্টধৰ্মী হোৱাত বড়ো মানুহৰ ভোটৰ এটা ডাঙৰ অংশ বিজেপিৰ বিৰুদ্ধে যাব। তদুপৰি কেব-বিৰোধী আন্দোলনক সাময়িক সফলতা দিয়াত কংগ্ৰেছ প্ৰাৰ্থীগৰাকীয়ে ৰাজ্যসভাত লোৱা বলিষ্ঠ ভূমিকাৰ কথা সুঁৱৰি মূলসুঁতিৰ এচাম অসমীয়াই নিশ্চয় গুপুতে হ’লেও তেওঁৰ সপক্ষে ভোট দিব। গতিকে দেখা যায় যে এই সমষ্টিত কংগ্ৰেছ-বিজেপিৰ সম্ভাৱনা সমান সমান।
বৰপেটাত যদিও এ আই ইউ ডি এফ্-ৰ প্ৰাৰ্থী আছে তথাপি সমষ্টিটোৰ বিপুলসংখ্যক মুছলিম ভোটৰ (প্ৰায় ৯ লাখ) বিভাজন এইবাৰ আগৰদৰে নহ’ব। বিজেপিৰ সাম্প্ৰদায়িকতাৰ বিষয়ে মুছলিম মানুহ এইবাৰ আগতকৈ বেছি সচেতন আৰু সতৰ্ক হৈছে। তাতে সংখ্যালঘু এলেকাত কংগ্ৰেছ প্ৰাৰ্থীগৰাকীৰ ভাবমূৰ্তি যথেষ্ট ভাল। কাজেই বৰপেটাত কংগ্ৰেছৰ জয়ৰ সম্ভাৱনা অধিক যেন লাগে। পঞ্চায়ত নিৰ্বাচনতো তাত কংগ্ৰেছৰ ফলাফল বেছ ভাল আছিল। সংখ্যালঘু-প্ৰধান সমষ্টি ধুবুৰীত এ আই ইউ ডি এফ্-ৰ সৰ্বেসৰ্বা বদৰুদ্দিন আজমল হাৰিব বুলি কোনোপধ্যেই ভাবিব নোৱাৰি।
কোকৰাঝাৰত বিপিএফ্, ইউ পি পি এল্ আৰু নিৰ্দলীয় প্ৰাৰ্থীৰ মাজত তিনিকোণীয়া যুঁজ হোৱাটো অৱধাৰিত। ইউ পি পি এলে এ আই ইউ ডি এফ্-ৰ আনুষ্ঠানিক সমৰ্থন লাভ কৰিছে যদিও অহৰ্নিশে অনিৰাপত্তাত ভুগি থকা ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু ভোটাৰ বড়োলেণ্ড-বিৰোধী নৱ শৰণীয়াৰ পক্ষে থকাৰ সম্ভাৱনা উজ্জ্বল। সমষ্টিটোত থকা বড়ো ভোট বড়োলেণ্ডৰ কঢ়া সমৰ্থক ইউ পি পি এল্ আৰু শাসনাধিষ্ঠ বি পি এফৰ মাজত উলম্বভাৱে বিভাজিত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। অবড়ো ভোটৰ সৰহভাগ নৱ শৰণীয়াৰ পক্ষেই যোৱাটো একপ্ৰকাৰ নিশ্চিত। গতিকে শৰণীয়াৰ জয়ৰ সম্ভাৱনাই সবাতোকৈ উজ্জ্বল।
শিলচৰ সমষ্টিত হিন্দু ভোটাৰ আৰু চাহ জনগোষ্ঠীৰ ভোটাৰৰ সংখ্যা যোগ কৰিলেও সেয়া মুছলিম ভোটাৰৰ সংখ্যাতকৈ দুই লাখমান কমি থাকে। তাতে বিজেপিৰ প্ৰাৰ্থীজন তেনেই নতুন মুখ। বিজেপিৰ প্ৰাৰ্থী নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়াই কবীন্দ্ৰ পুৰকায়স্থৰ দৰে প্ৰবীণ নেতাক অসন্তুষ্ট কৰা বুলি শুনা যায়। এ আই ইউ ডি এফ্-ৰ অনুপস্থিতিত মুছলিম ভোটৰ বিভাজনৰো কোনো সম্ভাৱনা নাই। কাজেই কংগ্ৰেছৰ সম্ভাৱনা তাত খুবেই উজ্জ্বল। সংখ্যালঘু-প্ৰধান কৰিমগঞ্জৰ মুছলিম মানুহৰ মাজত আজমলৰ প্ৰভাৱ সীমিত যদিও জমিয়তৰ প্ৰভাৱ বহুত বেছি। জমিয়তে নিশ্চয় মুছলিম ভোটাৰক ঐক্যবদ্ধভাৱে বিজেপিক হৰুৱাবৰ বাবে ভোট দিবলৈ আবেদন দিছে। সেয়ে কংগ্ৰেছে তাত তাৎপৰ্যপূৰ্ণ ভোট-বিভাজন কৰিব নোৱাৰিব যেন লাগে। অনুমান হয়, সমষ্টিটো এ আই ইউ ডি এফ্-ৰ দখললৈ যাব।
শেষত আহিল গুৱাহাটী। ইয়াতো এ আই ইউ ডি এফ্-ৰ প্ৰাৰ্থী নথকাত কংগ্ৰেছৰ সুবিধা হৈছে। কিন্তু, সমষ্টিটোত বহুসংখ্যক জনজাতীয় ভোটাৰ আছে। এই মানুহখিনিৰ অধিকাংশ আছে বিজেপিৰ লগত। আকৌ, মূলসুঁতিৰ অসমীয়াৰ কেব-বিৰোধী ভোটৰ বিশেষ অংশ এটা নিৰ্দলীয় প্ৰাৰ্থী উপমন্যু হাজৰিকাই টানি লৈ যাব। গতিকে, কংগ্ৰেছে তীব্ৰ প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা আগবঢ়াব যদিও শেষ হাঁহি চাগৈ বিজেপিয়েই মাৰিব।
থূল-মূলকৈ ক’ব পাৰি যে কংগ্ৰেছে ৫ খন আসন পালে বিজেপিয়ে ৬ খন আৰু বিজেপিয়ে ৫ খন আসন পালে কংগ্ৰেছে ৬ খন আসন পাব। এ আই ইউ ডি এফ্-এ ২ খন আৰু নিৰ্দলীয়ই ১ খন আসন পাব যেন লাগে। অগপৰ আসন শূন্য হোৱাৰ সম্ভাৱনা প্ৰকট।
লেখক ডুমডুমা মহাবিদ্যালয়ৰ ইংৰাজী বিভাগৰ সহকাৰী প্ৰবক্তা
ইমেইলঃ shivajitdutta@gmail.com
