অসমত ভোটাৰ তালিকাৰ বিশেষ বিস্তৃত সংশোধন (এছআৰআই)ৰ কাম আৰম্ভ হোৱাৰ পূৰ্বে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জী (এনআৰচি)ৰ প্ৰক্ৰিয়া সম্পূৰ্ণ কৰি চূড়ান্ত কৰাৰ দাবী জনাইছে চিপিআই(এম)ৰ অসম ৰাজ্যিক কমিটিয়ে। বিহাৰত নিৰ্বাচন আয়োগৰ পক্ষপাতমূলক আচৰণৰ ফলত খচৰা তালিকাত ৬৫ লাখ নাগৰিকৰ নাম কৰ্তন হোৱাৰ পটভূমিত চিপিআই(এম)য়ে অভিমত প্ৰকাশ কৰিছে যে অসমতো একেধৰণৰ পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে। কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰ আৰু বিজেপিৰ নিৰ্দেশত আয়োগে সংখ্যালঘু, দলিত আৰু পশ্চাৎপদ সম্প্ৰদায়ৰ লোকৰ নাম কৰ্তন কৰাৰ অভিযোগ উঠিছে, যাৰ ফলত উচ্চতম ন্যায়ালয়েও হস্তক্ষেপ কৰিছে। চিপিআই(এম)য়ে কয় যে এনআৰচি সম্পূৰ্ণ নকৰাকৈ ভোটাৰ তালিকা সংশোধন কৰিলে ত্ৰুটিমুক্ত তালিকা পোৱা নাযাব।
এই পটভূমিত চিপিআই(এম)ৰ ৰাজ্যিক কমিটিয়ে দৃঢ়মত পোষণ কৰে যে অসমত ভোটাৰ তালিকা পুনৰীক্ষণ তথা সংশোধনৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰথম পদক্ষেপ হ’ব লাগিব ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিকপঞ্জী (এনআৰচি) উন্নীতকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়া ক্ষিপ্ৰতাৰে সম্পূৰ্ণ কৰা। ‘অসম চুক্তি’ৰ আধাৰত আৰু উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ নিৰ্দেশ তথা নিৰীক্ষণত অসমত ১৯৭১ চনৰ ২৪ মাৰ্চক ভিত্তি তাৰিখ হিচাপে লৈ এনআৰচি উন্নীতকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়া২০১৯ চনৰ ৩১ আগষ্টত সম্পূৰ্ণ কৰি চূড়ান্ত তালিকা প্ৰকাশ কৰা হৈছিল। কিন্তু কেন্দ্ৰ আৰু ৰাজ্যৰ বিজেপি চৰকাৰে ৰহস্যজনক কাৰণত নানান বিধি-পথালি দি আজিলৈকে এনআৰচিক নাগৰিকত্বৰ বৈধ দলিল হিচাপে স্বীকৃতি প্ৰদান কৰা নাই। ভাৰতৰ মহাপঞ্জীয়কৰ কাৰ্যালয়ে বিগত ছটা বছৰ এনআৰচিৰ তালিকা সূচিত (notify) নকৰা আৰু ‘প্ৰত্যাখান শ্লিপ’ (rejection slip) নিদিয়াৰ ফলত এনআৰচিৰ পৰা বাদ পৰা বহু সংখ্যক ভাৰতীয় নাগৰিকেও আইনী প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে নাগৰিকত্ব প্ৰমাণৰ সুযোগ পোৱা নাই। আচলতে সকলো ভাৰতীয় নাগৰিকৰ নাম সন্নিৱিষ্ট এখন নিখুঁত এনআৰচি হ’ব অসমত নাগৰিকত্বৰ প্ৰশ্নটোৰ এক স্থায়ী সমাধান আৰু অবৈধ নাগৰিকক চিনাক্ত তথা বহিষ্কাৰৰ নিৰ্ভৰযোগ্য দলিল। কিন্তু কেন্দ্ৰৰ বিজেপি চৰকাৰে এনআৰচি উন্নীতকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়া ক্ষিপ্ৰতৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে ৰাজ্যখনৰ আৰ্থ-সামাজিক-ৰাজনৈতিক ভৱিষ্যৎ তথা অস্তিত্ব বিপন্ন কৰি সাম্প্ৰদায়িক আৰু সংবিধান-বিৰোধী ‘কা’ আইন প্ৰণয়ন তথা বলৱৎ কৰাৰ ফলত সমস্যা অধিক জটিল হৈ পৰিছে।
ৰাজ্যত নাগৰিকত্বৰ প্ৰশ্নটো খুবেই স্পৰ্শকাতৰ। আইনী প্ৰক্ৰিয়াৰে বিদেশী চিনাক্ত কৰাৰ সলনি ৰাজ্যৰ বিজেপি চৰকাৰখনে ‘সন্দেহযুক্ত নাগৰিক’ৰ নামত ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ বহু লোকৰ বিৰুদ্ধে ঘৃণা আৰু বিদ্বেষ বিয়পাই আছে আৰু তেওঁলোকৰ নাগৰিকত্ব হৰণৰো কুটিল চক্ৰান্ত অব্যাহত ৰাখিছে। আনহাতে আর্থ-সামাজিক আৰু শৈক্ষিকভাৱে পিছপৰা বহু থলুৱা জনগোষ্ঠীৰ দুখীয়া লোকসকলেও বৰ্তমান ভোটাৰ তালিকাত নাম অন্তৰ্ভুক্তিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় নথি-পত্ৰ, যেনেঃ নিজৰ অথবা পিতৃ-মাতৃৰ জন্মৰ প্ৰমাণ-পত্ৰ, বাসস্থানৰ প্ৰমাণ, শিক্ষাগত চাৰ্টিফিকেট, আদি দাখিল কৰা অসম্ভৱ হৈ পৰিব। তদুপৰি, অসমৰ কেইবালাখ যুৱক এতিয়া প্ৰব্ৰজিত শ্ৰমিক হিচাপে বহিঃৰাজ্যত কৰ্মৰত হৈ আছে। সেই সকলৰো ব্যাপক সংখ্যকৰ নাম কৰ্তন হোৱাৰ আশংকা আছে। সেয়ে চিপিআই(এম)ৰ অসম ৰাজ্যিক কমিটিয়ে ৰাজ্যত এখন ত্ৰুটিহীন ভোটাৰ তালিকা প্ৰণয়নৰ স্বাৰ্থত বিশেষ বিস্তৃত পুনৰীক্ষণৰ কাম এনআৰচি উন্নীতকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়া সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পাছত আৰম্ভ কৰাৰ দাবী জনাইছে।
অসম মন্ত্ৰীসভাৰ কেবিনেট সিদ্ধান্ত অনুযায়ী ৰাজ্যত ১৮ বছৰৰ উৰ্ধৰ লোকৰ বাবে অহা অক্টোবৰৰ পৰা আধাৰ কাৰ্ড বন্ধ কৰাৰ ঘোষণাৰো চিপিআই(এম)ৰ ৰাজ্যিক কমিটিয়ে তীব্ৰ প্ৰতিবাদ কৰিছে। আধাৰ কাৰ্ডৰ বাবে আৱেদন আৰু কাৰ্ড প্ৰাপ্তি সমগ্ৰ দেশজুৰি চলি থকা এক ধাৰাবাহিক আৰু অন্তহীন প্ৰক্ৰিয়া। অবৈধ বিদেশী নাগৰিকে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব অৰ্জন কৰাটো বন্ধ কৰিবলৈ আধাৰ কাৰ্ড বন্ধ কৰা বুলি মুখ্যমন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাই দাঙি ধৰা যুক্তি অদ্ভূত বুলিব পাৰি । আধাৰ কাৰ্ড নাগৰিকত্ব প্ৰমাণৰ নথি নহয় বুলি আধাৰ কৰ্তৃপক্ষৰ উপৰি কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে আৰু আনকি উচ্চতম ন্যায়ালয়েও পূৰ্বতে বিভিন্ন প্ৰসংগত ঘোষণা কৰি থৈছে। আধাৰ হ’ল কেৱল ব্যক্তিৰ পৰিচয়-পত্ৰ, বাসস্থান আদিৰহে প্ৰমাণ। তদুপৰি, ৰাজ্যৰ জনসাধাৰণক বিভ্ৰান্ত কৰাৰ বাবে মুখ্যমন্ত্ৰীয়ে পুৰণি তথ্যৰ ভিত্তিত ৰাজ্যৰ জনসংখ্যাৰ তুলনাত আধাৰ কাৰ্ড প্ৰাপ্ত লোকৰ সংখ্যা অধিক (১০৩%) বুলি প্ৰচাৰ চলাইছে। প্ৰকৃততে চলিত ২০২৫ বৰ্ষৰ ৩১ জুলাইত প্ৰকাশিত আধাৰ কৰ্তৃপক্ষৰ প্ৰতিবেদন অনুযায়ী অসমৰ মুঠ জনসংখ্যাৰ (আনুমানিক) প্ৰায় ৯৫ শতাংশ লোকৰহে আধাৰ কাৰ্ড আছে। ইয়াৰে ১৮ বছৰৰ উৰ্দ্ধৰ প্ৰায় ১০-১২ লাখ লোকৰ আধাৰ নাই বুলি অনুমান কৰিব পাৰি। আধাৰ কাৰ্ড নথকাসকলৰ ব্যাপক অংশটো হ’ল আর্থ-সামাজিকভাৱে পিছপৰা বিভিন্ন জনগোষ্ঠীৰ দৰিদ্ৰ আৰু নিৰক্ষৰ লোক। এতিয়া অহা অক্টোবৰৰ পৰা তেওঁলোকক আধাৰৰ বাবে আৱেদন জনোৱা অধিকাৰৰ পৰাও বঞ্চিত কৰাটো চৰম অন্যায় বুলি চিপিআই(এম)ৰ ৰাজ্যিক কমিটিয়ে মত পোষণ কৰিছে আৰু এই সিদ্ধান্ত প্ৰত্যাহাৰৰ দাবী জনাইছে।