যৌন সম্পৰ্কৰ ফলত হোৱা সংক্ৰমণবোৰৰ ভিতৰত যৌনাংগৰ হাৰপিছ হৈছে এটা অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ সংক্ৰমণ। যিহেতু এই হাৰপিছ জননাংগত দেখা দিয়ে, সেয়েহে ইয়াক ‘জননাংগ হাৰপিছ’ বুলিও কোৱা হয়।
হাৰপিছ হৈছে এক প্ৰকাৰৰ ভাইৰাছৰ সংক্ৰমণ, যিটো অতি সংক্ৰমনাত্মক। প্ৰসিদ্ধ চিকিৎসক ডাঃ সুবীৰ মণ্ডলৰ মতে হাৰপিছ ছিমপ্লেক্স ভাইৰাছে ডিঙি, ডিঙি, হাত বা শৰীৰৰ আন যিকোনো অংশত হাৰপিছ ৰোগ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
হাৰপিছৰ ইয়াৰ দুটা প্ৰকাৰ আছে — টাইপ ১ আৰু টাইপ ২। ইয়াৰ ভিতৰত টাইপ–২ সংক্ৰমণ যৌনাংগৰ হাৰপিছ বেছিকৈ দেখা যায়।
জননাংগৰ হাৰপিছৰ লক্ষণ কি ?
সাধাৰণতে জননাংগৰ হাৰপিছৰ কোনো লক্ষণ দেখা নাযায়। কেতিয়াবা ৰোগীজন ‘লক্ষণবিহীন’ হৈ থাকিব পাৰে। কিন্তু যদি তিনি–চাৰি দিনৰ ভিতৰত শৰীৰত কিছুমান লক্ষণ দেখা দিয়ে, তেন্তে ইয়াক ৰোগৰ লক্ষণ বুলি বুজিব পাৰি। যেনে, প্ৰথম যৌনাংগ আৰু পিঠিত সামান্য বিষ আৰু খজুৱতি হয়।
ডাঃ মণ্ডেলে মতে যৌনাংগৰ হাৰপিছৰ তিনিটা পৰ্যায় থাকে। প্ৰথমটো হ’ল সুপ্ত পৰ্যায়। এই পৰ্যায়ত সামান্য বিষ আৰু খজুৱতি হয়। ছালত আঁচোৰ পৰা দেখা যায়। এই সময়ছোৱাত ভাইৰাছবোৰ শৰীৰত বৃদ্ধি পায়।
ইয়াৰ পিছত আহে গুৰুতৰ পৰ্যায়। এই পৰ্যায়ত ক্ৰমান্বয়ে সংক্ৰমিত অংশত ডাঙৰ ডাঙৰ চিকচিকিয়া, ৰঙা, পানীৰ দৰে ফোঁহালৈ পৰিণত হয়। যদি এই ফোঁহাবোৰ শৰীৰৰ কাপোৰত ঘঁহনি খাই ফাটি যায়, তেন্তে তাৰ পৰা ৰস ওলাই আহি আন ঠাইত আবদ্ধ হৈ পৰে, লগে লগে তাত সংক্ৰমণ বিয়পি পৰে আৰু ঠাইবোৰত বৰ বৰ ঘাঁৰ সৃষ্টি হয়। এই হাৰপিছ এটা অংগতেই নহয়, বহু অংগত দেখা যায়। ইয়াৰ লগতে বহুতৰে ফ্লুৰ দৰে জ্বৰ, শৰীৰৰ বিষ, মূৰৰ বিষ ইত্যাদি হ’ব পাৰে। অতি গুৰুতৰ হ’লে কেতিয়াবা গ্ৰাইণ্ডৰ লিম্ফ ন’ডবোৰো ফুলি উঠিব পাৰে। লগত জ্বলা–পোৰা আৰু বিষ থাকেই।
শেষত আহে আৰোগ্যৰ পৰ্যায়। সাত–আঠ দিনৰ পিছত ই নিজে নিজে ভাল হৈ যায়। কিন্তু বিষ আৰু খজুৱতি স্থায়ী হৈ থাকে।
ডাঃ মণ্ডলৰ মতে এই ৰোগত আৰোগ্য হোৱাৰ পিছতো আন এটা সমস্যা দেখা যায় – আফটাৰ হাৰপেটিক নিউৰেলজিয়াৰ। অৰ্থাৎ স্নায়ুৰ বিষ। এনে ক্ষেত্ৰত বিষ বছৰ বছৰ ধৰি থাকিব পাৰে। কোনো বিষনাশক বা পেৰাচিটামলে এই বিষ নিৰাময় নকৰে। এই বিষ য’তেই সংক্ৰমণ হৈছিল তাতেই হয়। উপযুক্ত চিকিৎসা তথা নিউৰ’পেথীৰ বাবে নিৰ্ধাৰিত ঔষধ অবিহনে এই বিষ কম নহয়।
পৰীক্ষা আৰু চিকিৎসা :-
গুৰুতৰ কথাটো হ’ল যে কোনো পৰীক্ষাৰ জৰিয়তেই এই ৰোগ নিৰ্ণয় কৰিব নোৱাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে চিকিৎসকে লক্ষণসমূহ চাই এই ৰোগ নিৰ্ণয় কৰে। কিন্তু ডাঃ মণ্ডলৰ মতে বহু সময়ত এই সমস্যাৰ বাবে ৰোগীয়ে চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ যাবলৈ নিবিচাৰে, কাৰণ এই সমস্যা শৰীৰৰ ব্যক্তিগত অংগত হয়। ফলত ৰোগীয়ে যথেষ্ট কষ্ট ভোগ কৰিবলগীয়া হয়। কিন্তু যেতিয়া বিষটো অসহ্যকৰ হৈ পৰে তেতিয়া চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লয়। কিন্তু সেই সময়লৈকে হয়তো ৰোগটোৰ নিৰ্মূলৰ মূল পৰ্যায়টো পাৰ হৈ যায়।
চিকিৎসকে সাধাৰণতে সংক্ৰমিত অংগসমূহত এন্টি ভাইৰেল মলম লগাবলৈ দিয়ে। একে সময়তে বিষ কমোৱাৰ বাবে কিছুমান ঔষধ খাবলৈ দিয়া হয়।
এই ৰোগত ভুগিলে মাজে মাজে সংক্ৰমিত অংশ, য’ৰ পৰা ডাঠ ৰস ওলাই থাকে, সেই অংশ পৰিষ্কাৰ কৰি থাকিব লাগে। বিষ হ’লেও সংক্ৰমিত অংশত খজুৱাব বা স্পৰ্শ কৰিব নালাগে। এই ৰোগ হ’লে ঢিলা, পৰিস্কাৰ আৰু কপাহী কাপোৰ পৰিধান কৰিব লাগে।
শিশুৰ বাবে বিপদ :-
প্ৰাপ্তবয়স্কৰ ক্ষেত্ৰত জননাংগৰ হাৰপিছ মাৰাত্মক নহ’লেও নৱজাতকৰ ক্ষেত্ৰত ই অতি মাৰাত্মক হ’ব পাৰে। যদি প্ৰসৱৰ সময়ত মাতৃৰ এই সমস্যা হয়, তেন্তে এই সংক্ৰমণ সন্তানলৈ বিয়পিব পাৰে।
সংক্ৰমণ তীব্ৰ হ’লে শিশুটিৰ অন্ধতা, মগজুৰ ক্ষতি, আনকি মৃত্যুও হ’ব পাৰে। গতিকে কোনো মহিলা বা তেওঁৰ স্বামীৰ যৌনাংগৰ হাৰপিছ হ’লে প্ৰসৱৰ সময়ত চিকিৎসকক অৱগত কৰিব লাগে। তেনে ক্ষেত্ৰত চিকিৎসকে সন্তান জন্মৰ পূৰ্বে উপযুক্ত ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব আৰু জন্মৰ সময়ত স্বাভাৱিক প্ৰসৱৰ পৰিৱৰ্তে চিজাৰিয়ান অস্ত্ৰোপচাৰ কৰিব পাৰিব।
এনে ক্ষেত্ৰত শিশুৰ ক্ষতিৰ আশংকা বহুগুণে কমি যায়। কিন্তু সমস্যাটো হ’ল, যিহেতু এই ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ পিছত প্ৰত্যক্ষ লক্ষণ দেখা নাযায়, গতিকে সাধাৰণতে মানুহে এই গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাটো পাহৰি যায়। তেনে ক্ষেত্ৰত অজানিতে এই ৰোগ সন্তানৰ দেহলৈ বিয়পি পৰে।
মনত ৰাখিব, হাৰপিছ নিৰ্মূল কৰিব নোৱাৰি। ৰোগটো কেনেবাকৈ শৰীৰত প্ৰৱেশ কৰিলেই ই কোষত থাকি যায়। শৰীৰৰ কোষবোৰ নিজে বৃদ্ধি হোৱাৰ লগে লগে ভাইৰাছবোৰো ইয়াৰ লগত বৃদ্ধি পায়।
যদি কোনো কাৰণত এই ৰোগ হয় তেন্তে চিকিৎসকে এন্টি ভাইৰেল ব্যৱহাৰ কৰি ভাইৰাছৰ বৃদ্ধি বন্ধ কৰে।
প্ৰতিকাৰ : –
এইবিধ ভাইৰাছ মানুহৰ লেলা, যোনীৰ পৰা নিঃসৰিত ৰস আৰু বীৰ্যত পোৱা যায়। গতিকে যদি আপুনি এটা সুস্থ জীৱন যাপন কৰে আৰু পৰিষ্কাৰ হৈ থাকে তেন্তে আপুনি এই সমস্যাৰ পৰা নিজকে ৰক্ষা কৰিব পাৰে। কেৱল পৰিস্কাৰ–পৰিচ্ছন্নতা, সুস্থ আৰু সুৰক্ষিত যৌন সম্পৰ্কই হে এই ৰোগৰ পৰা বচাই ৰাখিব পাৰে।