উৰুকাৰ ভোজ শেষ। এতিয়া মেজিৰ জুইত সংকল্প লোৱাৰ সময়। অসমীয়াৰ বাপতি সাহোন তিনিটি বিহুৰ অন্যতম এই মাঘ বিহু বা ভোগালী বিহু। শীতৰ আমেজৰ মাজত ভোগৰ অফুৰন্ত সম্ভাৰেৰে ধনী-দুখীয়া সকলোৱে পালন কৰা এই বিহু জাতীয় জীৱনক চেনেহৰ এনাজৰীৰে একত্ৰিত কৰাৰো উৎসৱ। সেয়ে, আমি অসমীয়াই বিহু বুলিলে আনন্দিত হোৱাৰ দৰে গৌৰৱান্বিত হোৱাৰ থলো আছে। কিয়নো ভূপেন দা-ই কোৱাৰ দৰে ‘অসম আমাৰ ৰূপহী গুণৰো নাই শেষ’।
ভোগালী বিহুৰ পৰম্পৰা কেবল খোৱা-বোৱাতে শেষ নহয়। শীতৰ এই দিনকেইটা পৰম্পৰাগতভাৱে অসমীয়াৰ ভোগালীৰ সময়। খেতি-বাতি উঠাৰ পিছত গাঁৱৰ কৃষক সমাজে অতীজৰে পৰা পিঠা-পনা খোৱা, বিভিন্ন থলুৱা সম্ভাৰেৰে ভাতসাজ খোৱা বা কোমল চাউল-দৈ আদিৰে জলপান খোৱাৰ পৰম্পৰা চলি আহিছে। উৰুকাৰে আৰম্ভ হৈ পুহৰ সংক্ৰান্তিৰ পৰা কেইবাদিনো ধৰি, ক’বলৈ গ’লে গোটেই মাঘ মাহটো অসমীয়াৰ বাবে ভোগালীৰ দিন।
অসমীয়া মানুহে ভোগালী বিহুত মেজিৰ জুইৰ উত্তাপ লৈ বহু সামাজিক সিদ্ধান্তৰো মোখনি মাৰে। লগে ভাগে এসাঁজ খাই সম্প্ৰীতিৰ বান্ধোন কটকটীয়া কৰে। বিহুৰ বতৰত ভোগৰ সমান্তৰালকৈ মনবোৰো সজীৱ হৈ পৰে আৰু এই সময়ত সকলো কথাই যেন ব্যক্তিগত স্বাৰ্থৰ উৰ্ধত গৈ সামাজিক কল্যাণৰ দিশে আগবাঢ়ে। সেয়ে, ভোগালী বিহুৰ সময়ত সকলোৱে ডাঙৰক সন্মান, সৰুক আদৰ আৰু সমনীয়াক সদ্ভাৱনাৰে আকোঁৱালি লয়।
ভোগালী বিহুত পৰাম্পৰাগত খেল-ধেমালিৰেও একতাৰ বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰা হয়। অসমৰ গাঁৱসমূহত ভোগালী বিহুৰ সময়ত পৰম্পৰাগত খেল-ধেমালি অনুষ্ঠিত কৰা হয়। এই খেলসমূহত মহিলা, শিশুকে ধৰি সকলোৱে ভাগ লয়। মনৰ আনন্দ, শাৰীৰিক অনুশীলনৰ কথাতো আছেই, লগতে আছে সম্প্ৰীতি-সদ্ভাৱনাৰ গুৰুত্ব। ক’বলৈ গ’লে এই পৰম্পৰাগত খেল-ধেমালিয়ে অসমীয়া কৃষ্টি-সংস্কৃতিকে প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। কেতিয়াবা বহু পুৰণি মতানৈক্য বা অসূয়া-অপ্ৰীতিৰো ইয়াৰ জৰিয়তে সমাপ্তি ঘটে।
ভোগালী বিহুত অসমীয়া মহিলাসকলৰ ব্যস্ততাৰ অন্ত নাই। ঘৰত ঢেকী দিয়াৰ পৰা পিঠা-পনা প্ৰস্তুত কৰা, জুতি লগাই ৰন্ধাবঢ়া কৰাই নহয়, সামাজিক ৰীতি-নীতি ৰক্ষাৰো গুৰু দায়িত্বও অসমীয়া মহিলাই পালন কৰি আহিছে। দেশৰ বাকী অংশৰ তুলনাত নিজৰ কৃষ্টি-সংস্কৃতি ৰক্ষাত অসমীয়া মহিলাৰ ভূমিকা স্বতন্ত্ৰ, দায়িত্বশীল আৰু নেতৃত্বমুখী। অসমীয়া মহিলাসকলৰ বাবেই যে অসমীয়া পৰম্পৰাগত সংস্কৃতি ইমান বৰ্ণাঢ্য আৰু ইমান জীপাল, সেয়া নক’লেও চলে।
সময়ৰ পৰিৱৰ্তন হৈছে। পৰিৱৰ্তিত পৰিস্থিতিয়ে ভোগালী বিহুৰ পৰম্পৰাকো যে চুই যোৱা নাই সেইটো কোৱা টান। সাম্প্ৰতিক আৰ্থ-সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক পৰিস্থিতিয়ে অসমীয়াৰ ভোগালীক বহু পৰিমানে স্পৰ্শ কৰিছে। ভোগৰ ভোগালীয়ে নহয়, মনৰ পৰাও ভোগালী যেন কিছু আঁতৰিছে। পৰিয়ালসমূহৰ মাজত দূৰত্ব বাঢ়িছে। সম্পৰ্কত স্থৱিৰতা আহিছে। কিন্তু তাতোকৈ ডাঙৰ কথা ৰাজনৈতিক পৰিস্থিতিটোৱে সামাজিক সম্পৰ্কতো প্ৰভাৱ পেলাইছে।
বৰ্তমান মূল্যবৃদ্ধিয়েও ভোগালীক প্ৰভাৱিত কৰিছে। সাধাৰণ ৰাইজক মুকলি মনেৰে, অন্তৰ খুলি ভোগালীৰ উত্তাপ লোৱাত যেন বাধা দিছে। কিন্তু, তথাপি অসমীয়াই নিজৰ পৰম্পৰাগত সংস্কৃতি ৰক্ষাৰ যুঁজত হাৰ মনা নাই। যিমানেই চৰকাৰী হেঁচা থাকিলেও, ভোগালীক আদৰাত অসমীয়াই কৃপনালি কৰা নাই!