২০৩০ চনৰ ভিতৰত ১.৮৪ কোটি বন্ধকী শ্ৰমিকক মুক্ত কৰাৰ ২০১৬ চনৰ পৰিকল্পনাৰ অংশ হিচাপে মোদী চৰকাৰে প্ৰতি বছৰে ১৩ লাখ বন্ধকী শ্ৰমিকক পুনৰ সংস্থাপন কৰাৰ লক্ষ্য লৈছিল যদিও শেহতীয়া তথ্য অনুসৰি ২০২১ চনৰ পৰা ২০২৩ চনৰ ভিতৰত গড়ে বছৰি মাত্ৰ ৪৬৮ জন শ্ৰমিক পুনৰ সংস্থাপন কৰা হৈছিল।
২০২১ চনত সংশোধিত বণ্ডেড লেবাৰৰ পুনৰ্বাসনৰ কেন্দ্ৰীয় খণ্ড আঁচনিৰ জৰিয়তে ৩০ হাজাৰ টকাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি চৰম ক্ষেত্ৰত ৩ লাখ টকা পৰ্যন্ত আৰ্থিক সাহায্যৰ লগতে গৃহ নিৰ্মাণ আৰু মাটিৰ দৰে নগদবিহীন সহায় আগবঢ়োৱা হৈছে। কিন্তু জিলা দণ্ডাধীশসকলে প্ৰমাণপত্ৰ প্ৰদান কৰাত ব্যৰ্থ হোৱাৰ বাবে প্ৰক্ৰিয়াটো প্ৰায়ে স্তব্ধ হৈ পৰে, যাৰ ফলত বহু শ্ৰমিক, বেছিভাগেই প্ৰান্তীয় সম্প্ৰদায়ৰ, যিসকলে সমৰ্থন নোহোৱাকৈ থাকে। প্ৰতিবেদনসমূহে ইংগিত দিয়ে যে ১৯৭৮ চনৰ পৰা মাত্ৰ ৩.১৫ লাখ বন্ধকী শ্ৰমিকক পুনৰ্বাসন কৰা হৈছে, যোৱা তিনি বছৰত মাত্ৰ ২,৭২৮ জন শ্ৰমিকৰ পুনৰ্বাসন হৈছে, যিয়ে পূৰ্বৰ দশকসমূহৰ তুলনাত পুনৰ্বাসনৰ হাৰ ৮০%লৈ হ্ৰাস হোৱা দেখুৱাইছে।
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় শ্ৰমিক দিৱসত এই ব্যৰ্থতাই এতিয়াও বন্ধকী শ্ৰমত আবদ্ধ হৈ থকা লাখ লাখ লোকৰ বাবে কঠোৰ বাস্তৱতাক আলোকপাত কৰে, বিশেষকৈ ৩৯ কোটি শ্ৰমিকক নিয়োগ কৰা অসংগঠিত খণ্ডৰ লগত ই জড়িত হৈ আছে।
সমালোচকসকলে যুক্তি আগবঢ়ায় যে চৰকাৰে এনে আঁচনিসমূহক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়ে যিবোৰ কাগজত ভাল দেখা যায় কিন্তু ভূমি পৰ্যায়ত ব্যৱস্থাৰ অভাৱ, আনহাতে শ্ৰম মন্ত্ৰালয়ৰ পৰিশোধ ভিত্তিক পুঁজিৰ আৰ্হিয়ে সাহায্য দিয়াত বিলম্ব ঘটায়। ২০৩০ চনৰ সময়সীমা আহি পৰাৰ লগে লগে চৰকাৰে উদ্ধাৰ আৰু পুনৰ্বাসনৰ কাম বৃদ্ধি কৰিব নোৱাৰাৰ বাবে ভাৰতত আধুনিক দাসত্বৰ অন্ত পেলোৱাৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰ ওপৰত গুৰুতৰ প্ৰশ্ন উত্থাপন হৈছে।
