• About
  • Copyright
  • Privacy Policy
  • Authors
  • Grievance Redressal
  • Contact
English |  
Sunday, July 13, 2025
NORTHEAST NOW (Assamese)
  • মুখ্যপৃষ্ঠা
  • অসম
  • নৰ্থ-ইষ্ট
    • অৰুণাচল
    • অসম
    • ছিকিম
    • ত্ৰিপুৰা
    • নাগালেণ্ড
    • মণিপুৰ
    • মিজোৰাম
    • মেঘালয়
  • প্ৰতিৱেশী
  • অভিমত
  • ক্ৰীড়া
  • বাণিজ্য
  • সংস্কৃতি
  • ভাষা-সাহিত্য
  • যুৱ-কণ্ঠ
  • শিক্ষা
  • জীৱনশৈলী
    • দিহা-ভৰসা
  • প্ৰযুক্তি
  • মনোৰঞ্জন
  • প্ৰাসংগিক প্ৰশ্ন
  • স্বাস্থ্য
  • ফেচবুক কৰ্ণাৰ
No Result
View All Result
  • মুখ্যপৃষ্ঠা
  • অসম
  • নৰ্থ-ইষ্ট
    • অৰুণাচল
    • অসম
    • ছিকিম
    • ত্ৰিপুৰা
    • নাগালেণ্ড
    • মণিপুৰ
    • মিজোৰাম
    • মেঘালয়
  • প্ৰতিৱেশী
  • অভিমত
  • ক্ৰীড়া
  • বাণিজ্য
  • সংস্কৃতি
  • ভাষা-সাহিত্য
  • যুৱ-কণ্ঠ
  • শিক্ষা
  • জীৱনশৈলী
    • দিহা-ভৰসা
  • প্ৰযুক্তি
  • মনোৰঞ্জন
  • প্ৰাসংগিক প্ৰশ্ন
  • স্বাস্থ্য
  • ফেচবুক কৰ্ণাৰ
No Result
View All Result
NORTHEAST NOW (Assamese)
English

অসমীয়া ভাষাৰ লিখন ৰীতিত প্ৰত্যয় আৰু বিভক্তিৰ ব্যৱহাৰ

খগেশ সেন ডেকা by খগেশ সেন ডেকা
June 19, 2022 1:19 pm
2.6k
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

অসমীয়া ভাষাৰ লিখন-ৰীতিত প্ৰত্যয় আৰু বিভক্তিবোৰৰ ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰায়ে খেলিমেলি ঘটা লক্ষ্য কৰা যায়৷ নক’লেও চলে, এইবোৰৰ প্ৰয়োগ সঠিকভাৱে নকৰিলে শব্দৰ অভিপ্ৰেত অৰ্থ নিৰূপণত বেমেজালি ঘটে৷

প্ৰত্যয় আৰু বিভক্তিৰ সংযোগত অসমীয়া শব্দত সন্ধি হয়৷ যেনে—

হৰি+এ=হৰিয়ে, গৰু+এ=গৰুৱে,

গাঁও+অৰ=গাঁৱৰ, খা+আ=খোৱা,

যা+আ=যোৱা, থ+আ=থোৱা,দি+আ=দিয়া, নি+আ=নিয়া, পি+আ=পিয়া,

ন+খায়=নাখায়, ন+মিলে=নিমিলে,

কণা+ঈ=কাণী, অকৰা+ঈ=আকৰী,

অজলা+ঈ=আজলী ইত্যাদি৷

সন্ধিৰ অৰ্থ লগ লগা বা যুক্ত হোৱা৷ গতিকে মূল শব্দৰ সৈতে যুক্ত হোৱা এই ৰূপবোৰ লগলগাই লিখাটোৱেই নিয়ম৷ তেতিয়া অৰ্থবোধ সহজ হয়৷

অসমীয়া ভাষাত ৰামক, ঘৰত, পৰত, বজাৰলৈ, দিল্লীলৈ, কৰোঁতা, ধৰোঁতা, বাজনা, খুন্দনাকে ধৰি বিভক্তি/প্ৰত্যয়-সংযোজিত অসংখ্য শব্দৰ ব্যৱহাৰ হয়৷ এই শব্দবোৰেই ভাষাটোৰ ভাব-প্ৰকাশৰ ঘাই মাধ্যম৷

বিভক্তি বুলিলে আমি সাধাৰণভাৱে কাৰক-বিভক্তি আৰু ক্ৰিয়া-বিভক্তিকে বুজোঁ৷ ডঃ গোলোকচন্দ্ৰ গোস্বামীয়ে সম্বন্ধবাচক বিশেষ্য পদত পুৰুষ অনুসাৰে লগ লগা পুৰুষবাচক সৰ্গবোৰকো বাক্যত সিবোৰৰ অপৰিহাৰ্য প্ৰয়োগলৈ লক্ষ্য কৰি বিভক্তিৰ মৰ্যাদা দিছে৷ পূৰ্বসৰ্গবোৰৰ বাদে অন্যান্য প্ৰত্যয় আৰু বিভক্তিবোৰ মূল শব্দৰ পিছত বহে৷ আনহাতে সম্বন্ধ নিৰ্দেশক প্ৰত্যয় বা বিভক্তিবোৰ সম্বন্ধবাচক শব্দৰ পাছত লগ লগাৰ পাছতহে তাৰ পাছত কাৰক-বিভক্তি যোগ হয়, যেনে— ভাই—তোৰ ভাই+এৰ > ভায়েৰ+ই (কৰ্তা)=ভায়েৰই৷ তেনেদৰে ভায়েৰাই, ভায়েকক, ভায়েকলৈ ইত্যাদি৷

বিভক্তি আৰু প্ৰত্যয়ৰ পাৰ্থক্য আছে৷ বিভক্তিৰ সংযোগে শব্দ একোটাৰ মূল অৰ্থ একে ৰাখি তাক বাক্যত ব্যৱহাৰৰ উপযোগী কৰি তোলে৷ আন কথাত “বিভক্তি যুক্ত শব্দই পদ”৷ প্ৰত্যয়ৰ সংযোগে কিন্তু শব্দৰ অৰ্থৰ পৰিৱৰ্তন ঘটাব পাৰে, নাইবা এক শ্ৰেণীৰ শব্দক আন এক শ্ৰেণীলৈ নিব পাৰে৷ উদাহৰণস্বৰূপে ‘বাজ’ এটা ধাতু শব্দ৷ কিন্তু -অনা প্ৰত্যয়ৰ সংযোগত সৃষ্ট ‘বাজনা’ বিশেষ্য শব্দ৷ তেনেদৰে খেত্ মানে শষ্য ৰোপণ কৰা ঠাই ৷ তাৰ পৰা হোৱা ‘খেতি’ আৰু ‘খেতিয়ক’-ৰ অৰ্থ ক্ৰমে শইচ আৰু খেতত বা শষ্যক্ষেত্ৰত খেতি কৰা মানুহ৷

এনেদৰে লক্ষ্য কৰিলে দেখা যায়, প্ৰত্যয়ৰ সংযোগত মূল শব্দৰ শ্ৰেণীৰ পৰিৱৰ্তন ঘটে বা ঘটিব পাৰে৷ অৰ্থাৎ প্ৰত্যয়ৰ জৰিয়তে ধাতু শব্দক বিশেষ্য/বিশেষণলৈ, বিশেষ্যক বিশেষণলৈ, বিশেষণক বিশেষ্যলৈ পৰিৱৰ্তন কৰা হয়৷ শব্দৰ শ্ৰেণী-পৰিৱৰ্তন ঘটোৱা এই শ্ৰেণীৰ প্ৰত্যয়ক কৃৎ আৰু তদ্ধিত প্ৰত্যয়ৰূপে নামকৰণ কৰি সাধাৰণভাৱে গঠনমূলক প্ৰত্যয় আখ্যা দিয়া হৈছে৷

তেনেদৰে, নিৰ্দিষ্টতাবাচক, অনিৰ্দিষ্টতাবাচক, লিংগ-নিৰ্ণায়ক, একবচন-বহুবচনবোধক আদি বিভিন্ন প্ৰত্যয়ৰ ব্যৱহাৰেও অসমীয়া ভাষাক বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ কৰি তুলিছে৷ অসমীয়া ভাষাৰ স্বকীয়ত্বৰ এইবোৰেই প্ৰমাণ৷

আৰম্ভণিতে উল্লেখ কৰি আহিছোঁ, প্ৰত্যয় আৰু বিভক্তিৰ বৈশিষ্ট্যৰ বিৱৰণ দিয়াটো মোৰ এই লেখাটোৰ উদ্দেশ্য নহয়৷ সম্প্ৰতি অসমীয়া লিখোঁতে প্ৰত্যয় আৰু বিভক্তিবোৰ মূল শব্দৰ সৈতে লগ লগাই নিলিখি পৃথককৈ লিখাৰ প্ৰৱণতা এটা গা কৰি উঠা পৰিলক্ষিত হৈছে৷ সেই বিষয়ে মোৰ মনোভাব ব্যক্ত কৰাটোহে এই লেখাৰ ঘাই উদ্দেশ্য৷ ভাষাটোৰ এৰাব নোৱৰা সম্পদৰূপে চিহ্নিত এই বিভক্তি আৰু প্ৰত্যয়বোৰ নিলগাই নিলিখি মূল শব্দৰ সৈতে একেলগে লিখাটোৱেই লিখিত অসমীয়াৰ চিৰাচৰিত নিয়ম৷ লগ লগাই লিখিলে প্ৰত্যয়/বিভক্তিযুক্ত শব্দবোৰৰ অভিপ্ৰেত অৰ্থৰ প্ৰকাশত বেমেজালি নঘটে৷ বৰ্তমান কোনো কোনোৱে এই নীতি নামানি প্ৰত্যয় আৰু বিভক্তিবোৰ মূল শব্দৰ পৰা নিলগাই সুকীয়াকৈ লিখা দেখা যায়; যেনে—হাঁহ ক, ৰাম ক, শ্বিলং ৰ, ঘৰ ত, মানুহ বোৰ আদি৷

আচলতে হাঁহক, ৰামক, শ্বিলঙৰ, ঘৰত, মানুহবোৰ—এনেদৰে লিখিলেহে ভাষাটোৰ মৰ্যাদা ৰক্ষা পৰে৷ নতুনকৈ আৰম্ভ হোৱা এনে লিখন-ৰীতি মূলতঃ ৰোমান লিপি ব্যৱহাৰৰ ফল যেন ধাৰণা হয়৷ সাধাৰণতে ৰোমান লিপিত অসমীয়া লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰাসকলে প্ৰত্যয় আৰু বিভক্তিবোৰ মূল শব্দৰ পৰা নিলগাই লিখা দেখা যায়৷ অসমীয়াত এনেদৰে লিখিলে শব্দবোৰৰ উচ্চাৰণ হ’বগৈ হাঁহ্ ক, ৰাম্ ক, শ্বিলং ৰ, ঘৰ্ ত আদি৷ এনে প্ৰয়োগে শব্দৰ আচল অৰ্থ-প্ৰকাশত হেঙাৰ বান্ধে৷

এইখিনিতে আন এটি কথাও উল্লেখ কৰা প্ৰাসংগিক হ’ব৷ অসমীয়া ভাষাত -ং ব্যঞ্জনান্ত হিচাপে ব্যৱহাৰ হয়৷ তাৰ স্বৰান্ত ৰূপ হ’ল ঙ৷ -ং-যুক্ত শব্দত বিভক্তি যোগ হ’লে সি ঙ-লৈ ৰূপান্তৰিত হয়, যেনে—কলং+অত=কলঙত, শ্বিলং+অৰ=শ্বিলঙৰ ইত্যাদি৷  তেনেদৰে গাঁও শব্দত বিভক্তি লগ লাগিলে ও—ৱলৈ পৰিৱৰ্তিত হয়৷ অৰ্থাৎ, গাঁও হ’বগৈ গাঁও+এ=গাঁৱে, গাঁও+ত=গাঁৱত ইত্যাদি৷ বহুতে এই নিয়ম নামানি শ্বিলংৰ, কলংত, গাঁওৰ এনেদৰে লিখা দেখা যায়৷ আকৌ নিমিত্ত অৰ্থসূচক -লৈ বিভক্তি আৰু ল ধাতুৰ পৰা সৃষ্ট লৈ-ৰ প্ৰয়োগতো খেলিমেলি লক্ষ্য কৰা যায়৷ সম্প্ৰতি পোৱা তেনে প্ৰয়োগৰ দুটামান উগাহৰণ, যেনে— ‘কাগজ লৈ যা’-ৰ পৰিৱৰ্তে ‘কাগজলৈ যা’, ‘নামচাঙলৈ আহ’-ৰ সলনি ‘নামচাং লৈ আহ’ ইত্যাদি৷ এনে প্ৰয়োগে অৰ্থবোধত বেমেজালি ঘটায়৷

বিভক্তিযুক্ত শব্দৰ পিছত বহা অনুপদবোৰ লগলগাই লিখা উচিত নে নিলগাই লিখা উচিত সেয়াও এক প্ৰশ্ন৷ অনুপদ (Post position) শব্দটোতে তাৰ উপায় নিহিত হৈ আছে বুলি মোৰ ধাৰণা৷ অৰ্থাৎ স্বতন্ত্ৰ অৰ্থসূচক অনুপদবোৰ মূল শব্দৰ পৰা নিলগাই লিখা যুগুত; যেনে—ৰামৰ দ্বাৰা, ঘৰৰ পৰা, তোমাৰ কাৰণে, তাৰ বাবে ইত্যাদি ৷

Recent News

প্ৰসিদ্ধ অভিনেতা শ্ৰীনিবাস ৰাওৰ দেহাৱসান; দুদিন পূৰ্বে পালন কৰিছিল জন্মদিন

প্ৰসিদ্ধ অভিনেতা শ্ৰীনিবাস ৰাওৰ দেহাৱসান; দুদিন পূৰ্বে পালন কৰিছিল জন্মদিন

ম্যানমাৰস্থিত আলফা(স্বাঃ)ৰ শিবিৰত ভাৰতীয় সেনাৰ ড্ৰোণ আক্ৰমণ : লেফটেনেণ্ট জেনেৰেল নয়ন অসমৰ লগতে কেইবাগৰাকীও কেডাৰ নিহত!

ম্যানমাৰস্থিত আলফা(স্বাঃ)ৰ শিবিৰত ভাৰতীয় সেনাৰ ড্ৰোণ আক্ৰমণ : লেফটেনেণ্ট জেনেৰেল নয়ন অসমৰ লগতে কেইবাগৰাকীও কেডাৰ নিহত!

ইগা ছুয়াটেকৰ শিৰত জিলিকিল উইম্বলডন টেনিছৰ খিতাপ

ইগা ছুয়াটেকৰ শিৰত জিলিকিল উইম্বলডন টেনিছৰ খিতাপ

বাণিজ্য যুদ্ধ! আমেৰিকাক শুল্ক আৰোপৰ প্ৰত্যুত্তৰ দিয়াৰ হুংকাৰ ইউৰোপীয় কমিছনৰ

বাণিজ্য যুদ্ধ! আমেৰিকাক শুল্ক আৰোপৰ প্ৰত্যুত্তৰ দিয়াৰ হুংকাৰ ইউৰোপীয় কমিছনৰ

Get the latest Assamese news from Assam and NorthEast India. নৰ্থ-ইষ্ট নাও এটা মাল্টি-এপ ভিত্তিক সম্পূৰ্ণভাৱে আঞ্চলিক, দ্বিভাষিক নিউজ প’ৰ্টেল। পেচাদাৰী ব্যক্তিৰ এটা গোটৰ নেতৃত্বত এই ডিজিটেল অসমীয়া বাতৰি প্ৰতিষ্ঠানটোৱে উত্তৰ-পূবৰ আঠখন ৰাজ্য আৰু এইবোৰৰ প্ৰতিৱেশী দেশকেইখনৰ প্ৰতিটো খা-খবৰ সামৰি লোৱাৰ চেষ্টা কৰিব। দুটাকৈ ইংৰাজী এপ আৰু এটা অসমীয়া এপৰ সংস্কৰণ থকা এইটোৱে হ’ল এই ধৰণৰ প্ৰথমটো নিউজ প’ৰ্টেল। আমি ৰাজনৈতিকভাৱে নিৰপেক্ষ আৰু দক্ষিণ-পূব আৰু দক্ষিণ এছিয়াৰ মাজৰ প্ৰকৃত বা-বাতৰিৰ সাঁকোৰ ভূমিকা ল’বলৈ চেষ্টা কৰিম।

 
Our Properties
 
  • ⚪ NORTHEAST NOW
  • ⚪ NORTHEAST JOBS
  • ⚪ NORTHEAST TENDERS
  • ⚪ INNFINITY
  • About
  • Copyright
  • Privacy Policy
  • Authors
  • Grievance Redressal
  • Contact

© 2018 - Maintained by EZEN Software & Technology Pvt. Ltd

No Result
View All Result
  • মুখ্যপৃষ্ঠা
  • অসম
  • নৰ্থ-ইষ্ট
    • অৰুণাচল
    • অসম
    • ছিকিম
    • ত্ৰিপুৰা
    • নাগালেণ্ড
    • মণিপুৰ
    • মিজোৰাম
    • মেঘালয়
  • প্ৰতিৱেশী
  • অভিমত
  • ক্ৰীড়া
  • বাণিজ্য
  • সংস্কৃতি
  • ভাষা-সাহিত্য
  • যুৱ-কণ্ঠ
  • শিক্ষা
  • জীৱনশৈলী
    • দিহা-ভৰসা
  • প্ৰযুক্তি
  • মনোৰঞ্জন
  • প্ৰাসংগিক প্ৰশ্ন
  • স্বাস্থ্য
  • ফেচবুক কৰ্ণাৰ

© 2018 - Maintained by EZEN Software & Technology Pvt. Ltd