নাগৰিকত্বৰ ভিত্তিবৰ্ষক লৈ ৰাজ্যত সুদীৰ্ঘকাল ধৰি চলি আহিছে বিতৰ্ক। অসম আন্দোলনৰ ফলশ্ৰুতিত স্বাক্ষৰিত অসম চুক্তিৰ আধাৰত ১৯৭১ চনৰ মাৰ্চৰ পূৰ্বে অসমত প্ৰৱেশ কৰা অনুপ্ৰৱেশকাৰীসকলক নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল যদিও এই ভিত্তিবৰ্ষৰ বিৰোধিতা কৰি আহিছে ৰাজ্যৰ একাং জনসাধাৰণে।
১৯৭১ চনক নাগৰিকত্বৰ ভিত্তিবৰ্ষ হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া নাগৰিকত্ব আইন, ১৯৫৫ৰ ৬এ ধাৰাক প্ৰত্যাহ্বান জনাই ইতিপূৰ্বে উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ কাষ চাপিছে ৰাজ্যৰ বহুকেইটা সংগঠন। আজি উচ্চতম ন্যায়ালয়ে নাগৰিকত্ব সন্দৰ্ভত দাখিল কৰা এই আবেদন অহা বৰ্ষৰ ১০ জানুৱাৰীত শুনানিৰ বাবে তালিকাভুক্ত কৰে।
এখন সাংবিধানিক বিচাৰপীঠে ২০২৩ বৰ্ষৰ ১০ জানুৱাৰীত এই আবেদনৰ শুনানি গ্ৰহণ কৰিব। উল্লেখ্য যে অনুপ্ৰৱেশকাৰীক নাগৰিকত্ব প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত ধাৰা ৬এ- ক বৈষম্যমূলক বুলি অভিযোগ কৰি ইয়াৰ প্ৰত্যাহ্বান জনাই আবেদন দাখিল কৰা হৈছিল।
অসম পাব্লিক ৱৰ্কছ, অসম সন্মিলিত মহাসংঘকে ধৰি আবেদনকাৰীসকলে যুক্তি আগবঢ়াইছিল যে এই বিশেষ ব্যৱস্থাই অনুপ্ৰৱেশকাৰীক নাগৰিকত্ব প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত ১৯৪৮ চনৰ ১৯ জুলাইক কাট অফ তাৰিখ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা সংবিধানৰ ৬ নং অনুচ্ছেদ উলংঘা কৰিছে।
এই যুক্তিৰ আধাৰত অসম সন্মিলিত মহাসংঘই ১৯৭১ চনৰ মাৰ্চ মাহৰ নিৰ্বাচনী তালিকাৰ পৰিৱৰ্তে ১৯৫১ চনৰ এন আৰ চিৰ ভিত্তিত অসমৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিকপঞ্জী উন্নীতকৰণৰ আহ্বান জনাইছিল।
২০১৪ চনৰ ডিচেম্বৰত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ধাৰা ৬এৰ সাংবিধানিক যোগ্যতাৰ বিৰুদ্ধে উত্থাপিত বিভিন্ন বিষয় সামৰি ১৩টা প্ৰশ্নৰ ফ্ৰেমৱৰ্ক কৰিছিল। ২০১৫ চনত আদালতৰ তিনিজনীয়া বিচাৰপীঠে এই গোচৰটো সংবিধান বিচাৰপীঠলৈ প্ৰেৰণ কৰিছিল।
আজি উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচুড়ৰ নেতৃত্বত পাঁচজনীয়া বিচাৰপীঠৰ সন্মুখত হাজিৰ হৈ নাগৰিকত্ব সম্পৰ্কীয় এই বিষয় উত্থাপন কৰে জ্যেষ্ঠ অধিবক্তা ইন্দিৰা জয়ছিঙে। জয়ছিঙে কয় যে এই গোচৰটো ৪০ বছৰ ধৰি দেশৰ নাগৰিক হিচাপে স্বীকৃত হৈ থকা লোকসকলৰ সৈতে জড়িত।
“নাগৰিকত্ব লাভ কৰা লোকসকলক এতিয়া নাগৰিকত্বৰ পৰা বঞ্চিত কৰিব পাৰি নেকি- এই প্ৰশ্নক প্ৰাৰম্ভিক বিষয় হিচাপে বিচাৰ কৰা উচিত।”- বিচাৰপীঠৰ সন্মুখত জেইছিঙে কয়।
আনহাতে জ্যেষ্ঠ অধিবক্তা দুষ্যন্ত ডেভে কয় যে গোচৰটোৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈছে ধাৰা ৬এৰ বৈধতা আৰু সেয়ে এই বিষয়ত প্ৰথম আৰু প্ৰধানকৈ সিদ্ধান্ত লোৱা উচিত। ডেভেই লগতে ১৯৫৫ চনৰ নাগৰিকত্ব আইনৰ ৩ নং ধাৰা সম্পৰ্কে উত্থাপিত প্ৰশ্নসমূহৰ ওপৰতো আলোকপাত কৰে।