ব্ৰিটিছ ৰাজৰ সময়ছোৱাতে অসমক পূৰ্ব বংগৰ সৈতে চামিল কৰাৰ যি চেষ্টা চলিছিল তাৰ প্ৰধান ষড়যন্ত্ৰকাৰী আছিল অবিভক্ত অসমৰ প্ৰাক্ স্বাধীনতাৰ পাকিস্তানী মুছলিম লীগৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী ছাৰ চৈয়দ মহম্মদ ছাদুল্লা। এই মন্তৱ্য আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় খ্যাতিসম্পন্ন বুৰঞ্জীবিদ, লেখক, গৱেষক নিৰোদ কুমাৰ বৰুৱাৰ।
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে জাতীয় কংগ্ৰেছৰ জৱাহৰলাল নেহৰুৱে চাদুল্লাৰ প্ৰতি সমৰ্থন আগবঢ়াই অসমক পূৰ্ব বংগৰ সৈতে চামিল কৰাত সেউজ সংকেত দিছিল বুলিও বুৰঞ্জীবিদগৰাকীয়ে সদৰী কৰিছে।
বৰুৱাই লগতে স্পষ্টভাৱে অভিমত আগবঢ়ায় যে অসম কংগ্ৰেছৰ গোপীনাথ বৰদলৈৰ বলিষ্ঠ পদক্ষেপৰ বাবেই এই ষড়যন্ত্ৰ সফল হ’ব নোৱাৰিলে। তেওঁ লগতে কয় যে মুছলিম লীগ গঠন হোৱাটো অসম তথা সমগ্ৰ দেশৰ বাবে আছিল দুৰ্ভাগ্যজনক।
শুকুৰবাৰে দিচপুৰ প্ৰেচ ক্লাৱৰ উদ্যোগত আয়োজিত ‘ব্ৰিটিছৰাজ তথা মুছলিম লীগৰ অসমক পাকিস্তানক অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ ষড়যন্ত্ৰ আৰু ৰক্ষকৰ ভূমিকাত ভাৰতৰত্ন গোপীনাথ বৰদলৈ’ শীৰ্ষক বক্তৃতা প্ৰদান কৰি প্ৰথিতযশা বুৰঞ্জীবিদগৰাকীয়ে ভাৰতৰত্ন লোকপ্ৰিয় গোপীনাথ বৰদলৈক এগৰাকী দূৰদৰ্শী, অত্যন্ত চতুৰ, অত্যন্ত সাহসী, সহিষ্ণু, উদাৰ, সৎ, সংযমী, প্ৰগতিশীল, স্থিতপ্ৰজ্ঞ, লক্ষ্য স্থিৰ ৰাজনৈতিক আৰু প্ৰশাসনিক ব্যক্তি বুলি অভিহিত কৰে।
বিশিষ্ট বুৰঞ্জীবিদ গৰাকীয়ে বক্তৃতা আৰম্ভ কৰিয়েই কয় যে চন্দ্ৰ কুমাৰ আগৰৱালাই ‘শংকৰদেৱ’ নামৰ কবিতাটোত লিখি যোৱাৰ দৰে শংকৰদেৱে ধৰ্ম দিলে, ভাষা দিলে, কৃষ্টি দিলে, মানৱতা দিলে। তাৰ পিছৰ পৰ্যায়ত আধুনিক যুগত যিখিনি পাবলগীয়া আছিল, সেইখিনি দি গ’ল গোপীনাথ বৰদলৈয়ে।
তেওঁ বুৰঞ্জীৰ সমলৰ আধাৰত ফহিয়াই দেখুৱাই যে ১৯৪২ চনত ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনত গোপীনাথ বৰদলৈ কাৰাগাৰত থকাৰ সুযোগ লৈ চৈয়দ চাদুল্লাই অসমক পূৰ্ব বংগৰ সৈতে চামিল কৰাৰ ষড়যন্ত্ৰ ৰচনা কৰিছিল। স্বাস্থ্যজনিত কাৰণত বৰদলৈক ব্ৰিটিছৰাজে কাৰাগাৰৰপৰা মুকলি কৰি দিয়াৰ পিছত তেওঁ এই ষড়যন্ত্ৰৰ উমান পাই চৈয়দ চাদুল্লাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ আৰম্ভ কৰিছিল।
বৰুৱাই অতি স্পষ্ট আৰু নিৰ্বিবাদে এই কথা সদৰী কৰে যে জৱাহৰলাল নেহৰুৱেও চাদুল্লাৰ এই প্ৰস্তাৱৰ প্ৰতি সমৰ্থন আগবঢ়াইছিল। বৰং ‘ছেকচন’ আৰু ‘গ্ৰুপিং’লৈ বৰদলৈয়ে খেলিমেলিৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰিছে বুলি নেহৰুৱে অভিযোগ উত্থাপন কৰিছিল।
অসমে ‘ছেক্চন’ বা ‘গ্ৰুপিং’ কোনোটোতে নাথাকে বুলি বৰদলৈয়ে দৃঢ় স্থিতি গ্ৰহণ কৰাৰ বাবেই অসম পূৰ্ব বংগৰ সৈতে চামিল হোৱাৰপৰা ৰক্ষা পৰিল বুলি বুৰঞ্জীবিদগৰাকীয়ে স্পষ্ট কৰি দিয়ে। উল্লেখযোগ্য যে জাৰ্মান নিবাসী বুৰঞ্জীবিদ নিৰোদ কুমাৰ বৰুৱাই গোপীনাথ বৰদলৈৰ জীৱনৰ ওপৰত বিশদ গৱেষণা চলোৱাৰ লগতে সেই সময়ৰ অসমৰ সামগ্ৰিক পৰিস্থিতিৰ বিষয়েও পুংখানুপুংখ অধ্যয়ন চলাইছে।