কাৰ্যত ফুটুকাৰ ফেন হ’ব নেকি এন আৰ চিৰ বৃহৎ প্ৰকল্প ! অথলে যাব নেকি কত ছহিদৰ তেজৰ মূল্য! তেনে এক আশংকাই দেখা দিছে শেহতীয়া এক RTI তথ্যই।
অসমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জীৰ (এন আৰ চি) চূড়ান্ত খচৰাত কেৱল এক হাজাৰৰো অধিক সন্দেহজনক ঘটনাহে প্ৰয়োজনীয় ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ বাবে সংশ্লিষ্ট জিলা আয়ুক্তৰ ওচৰলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছে। এন আৰ চিৰ ৰাজ্যিক সমন্বয়ক, অসমে এক RTI ৰ উত্তৰত এই তথ্য সদৰী কৰিছে।
অসমত ৩.২৯ কোটি আবেদনকাৰীৰ ১৯ লাখৰো অধিক আবেদনকাৰীৰ নাম ৩১ আগষ্ট, ২০১৯ তাৰিখে প্ৰকাশিত চূড়ান্ত খচৰা পঞ্জীৰ পৰা বাদ দিয়া হৈছিল।
বিজেপি শাসিত অসম চৰকাৰে বৰ্তমানৰ ৰূপত এন আৰ চি প্ৰত্যাখ্যান কৰিছে আৰু বাংলাদেশৰ সীমান্তৱৰ্তী অঞ্চলত কমেও ৩০% আৰু ৰাজ্যখনৰ বাকী অংশত ১০% জনসংখ্যাৰ পুনৰ প্ৰমাণীকৰণৰ দাবী জনাইছে। এন আৰ চি সমন্বয়কাৰীয়ে মে’ মাহত তালিকাখনৰ পুনৰ প্ৰমাণীকৰণ বিচাৰি উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ কাষ চাপিছিল।
গৃহ মন্ত্ৰালয়ৰ অধীনত ভাৰতৰ মহাপঞ্জীয়কে এই বছৰৰ ২৩ মাৰ্চত অসম চৰকাৰক কৈছিল যে চূড়ান্ত খচৰাৰ পৰা বাদ পৰা সকলক ‘প্ৰত্যাখ্যান স্লিপ’ জাৰী কৰাটো ‘মিছন মোড’ত সম্পূৰ্ণ কৰা হ’ব।
ৰাষ্ট্ৰীয় সংবাদ সংস্থা দ্য হিন্দুৰ দ্বাৰা দাখিল কৰা RTI আবেদনৰ উত্তৰত এন আৰ চিৰ ৰাজ্যিক সমন্বয়ক, অসমৰ কাৰ্যালয়ে কয়, “নাগৰিকত্বৰ নিয়মৰ অনুসূচী 4(এ) 4(এ) 4(এ) 4(নাগৰিকপঞ্জীয়ন আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় পৰিচয় পত্ৰ জাৰী কৰা) 2003 অনুসৰি প্ৰয়োজনীয় ব্যৱস্থা ল’বলৈ ডিভি/ডিএফ/পিএফটি/ডিভিডি/ডিএফডি/পিএফটিডি শ্ৰেণীৰ ১০৩২ টা গোচৰ সংশ্লিষ্ট উপায়ুক্তলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছে।”
ওপৰত উল্লেখ কৰা সংক্ষিপ্ত ৰূপবোৰ সন্দেহজনক ভোটাৰৰ বাবে ব্যৱহৃত হয়। এই শ্ৰেণী সমূহ মূলতঃ কোনো নাগৰিকক বিদেশী ঘোষণা কৰা, বিদেশী ন্যায়াধিকৰণত প্ৰসংগ বিচাৰাধীন ডি ভোটাৰৰ বংশধৰ, ঘোষিত বিদেশীৰ বংশধৰ, বিচাৰাধীন ঘোষিত বিদেশীৰ গোচৰ।
RTI ৰ প্ৰতিবেদনত লগতে কোৱা হৈছে যে এতিয়ালৈকে কোনো প্ৰত্যাখ্যান শ্লিপ জাৰী কৰা হোৱা নাই আৰু নাগৰিকত্ব (নাগৰিকপঞ্জীকৰণ আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় পৰিচয় পত্ৰ জাৰী) নিয়ম, ২০০৩ৰ অনুসূচী ৪(এ)৪ৰ দফা ৭ অনুসৰি, চূড়ান্ত এন আৰ চি এতিয়াও ৰেজিষ্টাৰ জেনেৰেল অৱ ইণ্ডিয়া (RGI) এ প্ৰকাশ কৰা নাই।
ইয়াত লগতে উল্লেখ কৰিছে, “অন্তৰ্ভুক্তি বা বিলোপৰ বাবে পৰিপূৰক তালিকাখন স্থানীয় নাগৰিক পঞ্জীয়ক (LRCR) এ ৩১ আগষ্ট, ২০১৯ তাৰিখে প্ৰকাশ কৰিছিল। চূড়ান্ত এন আৰ চি প্ৰকাশৰ পিছতহে প্ৰত্যাখ্যান স্লিপ জাৰী কৰিব পাৰি।”
প্ৰত্যেক জন প্ৰত্যাখ্যান কৰা ব্যক্তিয়ে ‘প্ৰত্যাখ্যান স্লিপ’ প্ৰাপ্ত কৰাৰ ১২০ দিনৰ ভিতৰত বিদেশী ন্যায়াধীকৰণৰ ওচৰলৈ আহিব পাৰে। নাগৰিকত্ব নিয়মৰ অধীনত যিকোনো ব্যক্তিয়ে নাগৰিক পঞ্জীত আন যিকোনো ব্যক্তিৰ নাম অন্তৰ্ভুক্ত কৰাত বা পঞ্জীৰ পৰা বাদ দিয়াত আপত্তি কৰিব পাৰে, যাৰ পিছত স্থানীয় পঞ্জীয়কে (সাধাৰণতে ৰাজ্য চৰকাৰে নিযুক্ত কৰা ৰাজহ বিষয়া) জাননী জাৰি কৰিব আৰু আবেদনকাৰীসকলে তেওঁলোকৰ দাবী প্ৰমাণ কৰিবলৈ নথিপত্ৰ দাখিল কৰিব লাগিব।
RTIৰ উত্তৰটোত যোগ দিয়া হৈছে যে এন আৰ চি প্ৰকাশৰ মুঠ বাজেট আছিল ১৬০২.৬৬ কোটি টকা। “ৰাজ্য বা কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ২০২০ চনত এন আৰ চিৰ বাবে কোনো অতিৰিক্ত বাজেট আৱণ্টন কৰা নাই। ২০২১ বৰ্ষত অসম চৰকাৰে ৰাজ্যিক বাজেটত ১০.০৭ কোটি টকা আৱণ্টন কৰে।”
অসম হৈছে একমাত্ৰ ৰাজ্য য’ত শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ৰ তত্বাৱধানত এখন এন আৰ চি সংকলন কৰা হৈছিল।
ছয় বছৰীয়া অসম আন্দোলনৰ ফলশ্ৰুতিত স্বাক্ষৰিত অসম চুক্তিৰ আধাৰত অসমৰ বাবে পৃথককৈ এন আৰ চি প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল। অসমৰ বিভিন্ন জাতীয়-জনগোষ্ঠীয় সংগঠনেও দীৰ্ঘদিন ধৰি এন আৰ চি- ৰ পোষকতা কৰি আহিছিল।
কিন্তু ইতিমধ্যে বিজেপি শাসিত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে নাগৰিকত্ব সংশোধনী আইন প্ৰৱৰ্তনৰ জৰিয়তে এন আৰ চি আৰু অসম চুক্তিৰ নায্যতা প্ৰায় ন্যসাৎ কৰি পেলাইছে। এনে সময়তে প্ৰকাশ পোৱা এই RTI তথ্যইও এন আৰ চি- ৰ গ্ৰহণযোগ্যতাৰ ওপৰত সন্দেহৰ সৃষ্টি কৰিছে। শীৰ্ষ আদালতৰ তত্বাৱধানত পৰিচালিত এনে এটা বৃহৎ পুঁজি ব্যয়েৰে প্ৰকাশ কৰা এন আৰ চি- ত আসোঁৱাহ ৰৈ গৈছে নেকি প্ৰশ্ন উত্থাপন হৈছে।