যোৱা কেইদিনমানৰ উত্তপ্ত হৈ আছে বাংলাদেশ। কোটা আন্দোলনে লৈছে ভয়াৱিহ ৰূপ। প্ৰতিবাদকাতীৰ দাবী পদত্যাগ কৰিব লাগে প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেইখ হাছিনাই।
অৱশেষত সোমবাৰে বাংলাদেশৰ হাছিনা চৰকাৰৰ পতন ঘটে। উল্লেখ্য যে দীৰ্ঘদিন ধৰি বাংলাদেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ পদত আছিল শ্বেইখ হাছিনা। প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ কাৰ্যকালত তেওঁ বাৰে বাৰে কৈছিল যে ১৯৭১ চনৰ ভিতৰত ভাৰতে তেওঁলোকৰ কাষত কেনেদৰে থিয় দিছিল। মাত্ৰ ১৩ দিনৰ যুদ্ধত ভাৰতৰ হাতত পৰাজয় স্বীকাৰ কৰিছিল পাকিস্তানে। সেই যুদ্ধত ভাৰতে কেৱল বাংলাদেশক সামৰিকভাবে সহায় কৰাই নহয়, সেই সময়ত বহু শৰণাৰ্থীকো আশ্ৰয় দিছিল ভাৰতে।
দিল্লীত তেতিয়া ইন্দিৰা গান্ধীৰ চৰকাৰ। ১৯৭১ চনৰ মাৰ্চ মাহৰ শেষৰ ফালে ঢাকাত গণহত্যা আৰম্ভ হয়। তেতিয়াই পৰিস্থিতিৰ অৱনতি ঘটিবলৈ ধৰে। শৰণাৰ্থীসকলে বাংলাদেশৰ পৰা সীমান্ত পাৰ হৈ ভাৰতলৈ যাবলৈ আৰম্ভ কৰে। সেই পৰিস্থিতিত ভাৰতে পাকিস্তানৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত পোনপটীয়াকৈ জড়িত হৈ পৰে। ইন্দিৰা গান্ধীয়ে বিভিন্ন দেশ ভ্ৰমণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিলে। কাৰ্যতঃ ভাৰত-পাকিস্তান যুদ্ধই ৰূপ ল’লে। পাকিস্তান সেনাৰ আত্মসমৰ্পণৰ পিছত ১৯৭১ চনৰ ১৬ ডিচেম্বৰত বাংলাদেশে নতুন দেশ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।
ইন্দিৰা গান্ধীয়ে লোকসভাত উল্লেখ কৰিছিল যে ই এতিয়া পাকিস্তানৰ আভ্যন্তৰীণ সমস্যা নহয় বৰঞ্চ ক্ৰমান্বয়ে ভাৰতৰ সমস্যা হৈ পৰিছে। ভাৰতৰ বাবে চকু মুদি থকাটো সম্ভৱ নহয় বুলিও তেওঁ অৱগত কৰে। ইন্দিৰা গান্ধীয়ে বিভিন্ন দেশ ভ্ৰমণ কৰি পৰিস্থিতিৰ বুজাবলৈ আৰম্ভ কৰিলে। ইয়াৰ মাজতে ভাৰত-ৰাছিয়া চুক্তি স্বাক্ষৰিত হয়।
যেতিয়া পাকিস্তানে ভাৰতীয় বায়ুসেনাৰ কেইবাটাও ঘাটিত আক্ৰমণ চলাইছিল। তেতিয়া ভাৰতে পাকিস্তানৰ বিৰুদ্ধে যুদ্ধ ঘোষণা কৰে। সেই যুদ্ধত ৯৩,০০০ পাকিস্তানীক ভাৰতীয় সেনাই বন্দী কৰি লৈছিল।
১৯৭১ চনত কমেও এক কোটি বাংলাদেশীয়ে ভাৰতলৈ আহি আশ্ৰয় বিচাৰিছিল। ভাৰত চৰকাৰে মুকলি কৰি দিছিল সীমান্ত। পশ্চিম বংগ, বিহাৰ, অসম, ত্ৰিপুৰাত শৰণাৰ্থীৰ বাবে শিবিৰ স্থাপন কৰা হৈছিল। যাৰ ফলত ভাৰতৰ অৰ্থনীতিৰ ওপৰতো চাপ বাঢ়িবলৈ ধৰে।
১৯৭১ চনৰ ২৭ মাৰ্চত ইন্দিৰা গান্ধীয়ে বাংলাদেশৰ মুক্তিযুদ্ধক সম্পূৰ্ণ সমৰ্থন আগবঢ়াম বুলি কয়। তাৰ পিছত তেতিয়াৰ সেনা প্ৰধানজনক ভাৰত চৰকাৰে পূব পাকিস্তানলৈ যাবলৈ নিৰ্দেশ দিলে। ইয়াৰ পিছত ভাৰতৰ মাটিত মুক্তি বাহিনীৰ সৃষ্টি হয়। এনেদৰেই ভাৰতৰ সহায়ত বাংলাদেশ গঠন হয়।
